Różnice kursowe 
– wycena, rozliczanie, ewidencja

Przedsiębiorca, który zawiera transakcje krajowe lub zagraniczne wyrażone w walutach obcych, prędzej czy później musi spotkać się z terminem „różnice kursowe”. Ich powstanie wynika z tego, że wartość transakcji po przeliczeniu na złote w momencie przeprowadzenia jest inna niż wartość tej transakcji w momencie jej faktycznego rozliczenia, np. zapłaty. W zależności od wzajemnych relacji między kursami walut występują dodatnie lub ujemne różnice kursowe, które zwiększają przychody lub koszty przedsiębiorcy.

1. Przyczyny powstawania różnic kursowych i ich rodzaje w ujęciu bilansowym i podatkowym

Transakcje wyrażone w walucie obcej, jak np. sprzedaż towarów i usług lub ich zakup, są przeliczane na złote dwukrotnie, a mianowicie:

• pierwszy raz - w momencie dokonania transakcji sprzedaży lub zakupu,
• drugi raz - w momencie otrzymania lub dokonania zapłaty.

Ze względu na to, że kursy walut obcych, pod wpływem prawa popytu i podaży oraz czynników makroekonomicznych, ulegają ciągłym zmianom, kurs zastosowany do przeliczenia transakcji w momencie jej przeprowadzenia jest zwykle inny niż kurs zastosowany do przeliczenia tej transakcji w momencie zapłaty. W zależności od wzajemnych relacji między kursami walut występują dodatnie lub ujemne różnice kursowe, które zwiększają przychody lub koszty przedsiębiorcy bądź wpływają na cenę nabycia albo koszt wytworzenia danego składnika firmowego majątku. Różnice kursowe dzielimy również na zrealizowane i niezrealizowane, podatkowe i niepodatkowe, a także na różnice kursowe wynikowe i bilansowe.

1.1. Jak określać kursy walut przy przeliczaniu transakcji wyrażonych w walutach obcych - wyjaśnienie podstawowych pojęć

Aby transakcje wyrażone w walutach obcych można było ująć w księgach rachunkowych czy ewidencjach podatkowych, muszą zostać przeliczone na złote. Ich odpowiednie przeliczenie jest także niezbędne do prawidłowego ustalenia różnic kursowych. Na potrzeby tego przeliczenia może być zastosowany kurs średni NBP, kurs faktycznie zastosowany oraz kurs historyczny.