Interpretacja indywidualna z dnia 14 kwietnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4014.45.2023.2.MM

Skutki podatkowe zawarcia umowy odpłatnej cesji praw i obowiązków wynikających z umowy deweloperskiej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 lutego 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 16 lutego 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych odpłatnej cesji praw i obowiązków wynikających z umowy deweloperskiej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 11 kwietnia 2023 r. (wpływ 11 kwietnia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawczyni jest notariuszem. Klient Kancelarii (Y) zamierza nabyć prawa i obowiązki z tytułu umowy deweloperskiej zawartej przez osobę fizyczną (X) dotyczącą roszczenia o wybudowanie i wyodrębnienie lokalu mieszkalnego wraz z prawami z nim związanymi. Cena za lokal wraz z prawami z nim związanymi – będącym przedmiotem umowy deweloperskiej – została zapłacona deweloperowi w części (k1), pozostała do zapłaty druga część ceny (k2).

X i Y zamierzają zawrzeć umowę zatytułowaną „odpłatna cesja praw i obowiązków z umowy deweloperskiej”, przy czym podmiot Y zwróci X część zapłaconej ceny (k1) na rachunek X, pozostałą część ceny (k2) podmiot Y zapłaci na rzecz dewelopera. Z tytułu zbycia powyższych praw Y zapłaci X dodatkową kwotę (k3) (niebędącą ceną za lokal wraz z prawami z nim związanymi) – zatem będzie to odpłatna cesja, gdzie X przeniesie ogół praw i obowiązków z umowy deweloperskiej na Y, przy czym Y dokona zapłaty kwoty (k3) w związku z powyższym zbyciem.

Do dziś nie doszło do ustanowienia odrębnej własności lokalu będącego przedmiotem powyższej umowy. Notariusz zgodnie z treścią art. 7 ustawy prawa o notariacie oraz art. 10 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych - jako płatnik tego podatku - ma obowiązek pobrać od podatników podatek i odprowadzić go do właściwego urzędu skarbowego.

W skierowanym do Wnioskodawczyni wezwaniu zapytano czy czynność, o której mowa we wniosku, tj. odpłatna cesja praw i obowiązków z umowy deweloperskiej przyjmie formę prawną którejś z czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 170 ze zm.) - w szczególności czy przyjmie postać umowy sprzedaży.

W odpowiedzi na wezwanie Wnioskodawczyni wskazała, że czynność, o której mowa we wniosku, tj. odpłatna cesja praw i obowiązków z umowy deweloperskiej nie jest umową sprzedaży lecz odpłatną cesją praw i obowiązków z umowy deweloperskiej, za którą strony określają kwotę, którą strona nabywająca płaci stronie zbywającej. W treści Umowy nie pojawia się termin „sprzedaż” czy „umowa sprzedaży”.

Pytania

Czy od czynności opisanej powyżej – odpłatnej cesji praw i obowiązków z umowy deweloperskiej notariusz ma obowiązek pobrać podatek od czynności cywilnoprawnych? Jeśli tak to czy podatek od czynności cywilnoprawnych powinien być pobrany:

a)od kwoty już zapłaconej deweloperowi – część ceny (k1)?;

b)od całej ceny przedmiotu umowy deweloperskiej (k2)?;

c)od kwoty płatnej przez Y na rzecz X z tytuły zbycia praw i obowiązków (k3)?;

d)czy od łącznej kwoty: cała cena przedmiotu umowy deweloperskiej oraz kwota płacona przez podmiot Y na rzecz X z tytułu powyższego przeniesienia (k1+k2+k3)?

Pani stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawczyni, umowa cesji praw i obowiązków z umowy deweloperskiej, mimo że nie widnieje w katalogu art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ma charakter odpłatny - w jej wyniku Cesjonariusz płaci na rzecz Cedenta kwotę ponad Cenę przedmiotu umowy deweloperskiej, zatem dochodzi do odpłatnego zbycia praw.

Zgodnie z linią orzeczniczą rzeczywista treść i cel ocenia charakter umowy nie zaś jej tytuł. Wobec powyższego podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 1% powinien być pobrany przez notariusza od ceny przedmiotu umowy deweloperskiej oraz kwoty którą płaci Cesjonariusz Cedentowi z związku z powyższym przeniesieniem (od kwoty k1+k2+k3).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 170 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy:

W myśl natomiast art. 1 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy:

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Szczegółowe ustalenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Instytucję przelewu (cesji) wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.). Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego:

Umowa cesji należy do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umów przenoszących własność. Z uwagi na to, iż ustawodawca nie nadał cesji praw formy samoistnej umowy należy posiłkować się treścią art. 510 § 1 ustawy Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym:

Czynnością prawną stanowiącą podstawę cesji może być zatem m.in. umowa sprzedaży.

Zgodnie z wyżej zacytowanymi przepisami, należy podkreślić, że umowa cesji jako nie wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile nie przybierze postaci jednej z umów wymienionych w tym przepisie, w szczególności umowy sprzedaży uregulowanej w przepisach Kodeksu cywilnego.

Z kolei, jeśli umowa cesji przybierze postać umowy sprzedaży, to wówczas podlega opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na kupującym.

Jak stanowi bowiem art. 4 pkt 1 ww. ustawy:

Zgodnie natomiast z art. 10 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że klient kancelarii Wnioskodawczyni (Y) zamierza nabyć prawa i obowiązki z tytułu umowy deweloperskiej zawartej przez osobę fizyczną (X) dotyczącą roszczenia o wybudowanie i wyodrębnienie lokalu mieszkalnego wraz z prawami z nim związanymi. W tym celu X i Y zawrą umowę zatytułowaną odpłatna cesja praw i obowiązków z umowy deweloperskiej. Klient Wnioskodawczyni w zamian za przeniesienie na niego ogółu praw i obowiązków z umowy deweloperskiej, zwróci X część zapłaconej przez niego ceny na rzecz dewelopera oraz zapłaci dodatkową kwotę za zbycie praw i obowiązków. Ponadto Y zapłaci na rzecz dewelopera pozostałą do zapłaty część ceny z umowy deweloperskiej.

Jak już wspomniano powyżej, katalog czynności cywilnoprawnych, ujęty w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ma charakter zamknięty. Zatem czynności cywilnoprawne, które nie zostały w nim wymienione w sposób wyraźny, nie podlegają opodatkowaniu omawianym podatkiem.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że czynność, o której mowa w zdarzeniu przyszłym, tj. odpłatna cesja praw i obowiązków z umowy deweloperskiej nie jest umową sprzedaży lecz odpłatną cesją praw i obowiązków z umowy deweloperskiej, za którą strony określają kwotę, którą strona nabywająca płaci stronie zbywającej. Ponadto Wnioskodawczyni nie wskazała aby odpłatna cesja praw i obowiązków z umowy deweloperskiej przyjęła postać którejkolwiek czynności, o których mowa w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że skoro wskazana we wniosku umowa odpłatnej cesji praw i obowiązków z umowy deweloperskiej, którą planuje zawrzeć X i Y, nie będzie umową sprzedaży, ani też nie przybierze postaci żadnej z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to czynność ta nie będzie podlegać opodatkowaniu tym podatkiem. Wnioskodawczyni działająca jako notariusz przy zawarciu tej umowy nie wystąpi jako płatnik podatku od czynności cywilnoprawnych i nie będzie zobowiązana do pobrania tegoż podatku.

Stanowisko Wnioskodawczyni, że jako notariusz powinna pobrać podatek od czynności cywilnoprawnych należało uznać za nieprawidłowe.

W konsekwencji odpowiedź na drugie pytanie, które dotyczy ustalenia podstawy opodatkowania jest bezzasadna.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.