Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka
insert_drive_file

Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 19 maja 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-3.4012.117.2023.3.KP

Brak opodatkowania podatkiem od towarów i usług syndyka masy upadłości z tytułu czynności likwidacyjnych masy upadłości zmarłego przedsiębiorcy.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 marca 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 8 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku opodatkowania podatkiem od towarów i usług syndyka masy upadłości z tytułu czynności likwidacyjnych masy upadłości zmarłego przedsiębiorcy.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 24 kwietnia 2023 r. (wpływ 27 kwietnia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

29 lipca 2019 r. umarł Pan H. K. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe „A” H. K., ul. (…), NIP (…). Śmierć podatnika VAT powoduje jego wykreślenie z ewidencji podatników VAT. 4 lutego 2021 r. Sąd Rejonowy w (…) Wydział Gospodarczy ogłosił upadłość p. H. K., na podstawie art. 11a Prawa upadłościowego, które jako postępowanie odrębne toczy się na podstawie art. 418 - 425 Prawa upadłościowego.

W skład masy upadłości wchodzi majątek nieruchomy i ruchomy upadłego w postaci: udziału 19/20 części w nieruchomości składającej się z działek gruntu nr 1/3 i 2/5 o łącznej powierzchni 0,3861 ha, zabudowanych obiektami stacji paliw (dwa budynki o numerach ewidencyjnych 1 i 2) oraz obiektami handlowo - usługowymi (trzy budynki o numerach ewidencyjnych 3, 4 i 5), położonej w (…) - dla której Sąd Rejonowy w (…) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (…), udziału 1/2 części w dwóch nieruchomościach, w skład których wchodzą działki gruntu nr 1 o pow. 538 m2 i nr 2 o pow. 261 m2 zabudowane domem jednorodzinnym dwukondygnacyjnym o pow. użytkowej 133.3 m2 oraz obiektami murowanymi o pow. użytkowej łącznie ok. 100 m2, położone przy ul. (…), dla których Sąd Rejonowy w (…) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi dwie księgi wieczyste: nr (…) (dz. nr (…)) oraz nr (…) (dz. nr (…)) - stanowiących jedną całość gospodarczą, udział 1/2 części w ruchomościach stanowiących wyposażenie obiektów handlowo - usługowych wchodzących w skład nieruchomości położonej w (…) i zapasy magazynowe.

Jeszcze przed ogłoszeniem upadłości zostało wszczęte postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku po p. H. K., które wskutek odrzucenia spadku przez wszystkich spadkobierców ustawowych, zakończyło się 8 marca 2022 r. postanowieniem Sądu Rejonowego w (…) o nabyciu (z ustawy) całości spadku przez Gminę Miasta (…).

Nieruchomość - obiekt stacji paliw z budynkami usługowymi (w tym udział 19/20 H. K. i 1/20 p. T.K. (wdowy, również w upadłości) została sprzedana 7 lutego 2023 r. spółce będącej podatnikiem VAT, ruchomości (w tym 1/2 udziału p. H. K. i 1/2 udziału p. T. K.) zostały sprzedane 23 lutego 2023 r. tej samej spółce. Od transakcji nie naliczono podatku VAT, ale PCC.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Chodzi o skutki podatkowe dotyczące masy upadłości zmarłego H. K. i T. K. (osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej), które zobowiązany jest wykonać syndyk masy upadłości w toku postępowania upadłościowego. W Pana opinii Gminy Miasta (…), w związku z toczącym się odrębnym postępowaniem upadłościowym wobec zmarłego przedsiębiorcy (art. 418 - 425 Prawa upadłościowego) nie dotyczą żadne skutki podatkowe wynikające z faktu zbycia majątku masy upadłości, pomimo nabycia przez Gminę spadku po zmarłym przedsiębiorcy w toku postępowania upadłościowego.

Nieruchomość (grunt) została nabyta w 1997 r., a znajdujące się na tym gruncie obiekty składające się na stację paliw zostały wybudowane w 2001 r. i w tym samym roku oddane do użytku. Udział we współwłasności tej nieruchomości (1/20) należący do T. K. został nabyty 14 marca 2016 r.

Ruchomości, składające się na wyposażenie obiektu (cztery samochody, maszyny i urządzenia, narzędzia i drobne towary handlowe) były zakupione w latach 2001 - 2019, przy czym ostatni rok zakupów dotyczy towarów handlowych, a lata wcześniejsze pozostałych ruchomości.

Nieruchomość oraz ruchomości były używane przez p. H. K., część ruchomości stanowiła drobne towary handlowe. Nieruchomość stanowiła środek trwały. Większość ruchomości była środkami trwałymi, przy czym wszystkie były w pełni zamortyzowane.

Stroną sprzedającą był syndyk masy upadłości (strona formalna) oraz upadły - nieżyjący p. H. K. (strona materialna - zgodnie z treścią art. 424 Prawa upadłościowego) co do udziału we współwłasności wynoszącego 19/20 części i upadła T. K. (osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej) co do udziału we współwłasności wynoszącego 1/20 części. W odniesieniu do nieruchomości, a w odniesieniu do majątku ruchomego te same strony, lecz po stronie sprzedającej w innych udziałach, bo po 1/2 każde z nich. Stroną kupującą był „B” S.A. w (…).

Pytanie

Czy sprzedaż majątku wchodzącego w skład przedsiębiorstwa upadłego powinna być opodatkowana podatkiem od towarów i usług?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, sprzedaż majątku nie podlega opodatkowaniu VAT, ponieważ zgodnie z przepisami ustawy o VAT, do tego aby dana czynność (dostawa towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy lub świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy) była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem VAT.

„Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy: podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. W myśl art. 15 ust. 2 ww. ustawy: działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Powyższe przepisy pozwalają stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.”

Tymczasem w tym stanie faktycznym sprzedaż została dokonana przez syndyka masy upadłości w postępowaniu upadłościowym zmarłego i wykreślonego z rejestru podatników VAT - przedsiębiorcy Henryka Konopackiego, a więc siłą rzeczy, nie przez podmiot mający status podatnika działającego w takim charakterze przy tej sprzedaży.

Ponadto, nawet gdyby sprzedaż była dokonywana przez podatnika VAT, to byłaby zwolniona z tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy: „zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem, dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Według art. 2 pkt 14 ustawy: przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a)wybudowaniu lub

b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30 % wartości początkowej.

Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich nastąpiło pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.”

Tymczasem sprzedaż ww. nieruchomości (udziału 19/20) nastąpiła po upływie 19 lat od daty rozpoczęcia ich użytkowania przez zmarłego przedsiębiorcę, co nie pozostawia wątpliwości co do zwolnienia takiej transakcji z podatku VAT. W sytuacji zwolnienia sprzedaży z VAT strony umowy sprzedaży mogą zrezygnować ze tego zwolnienia, na podstawie art. 43 ust. 10 ustawy, o ile:

1)są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;

2)złożą, przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego, zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.

W tym stanie faktycznym nie można było złożyć takiego oświadczenia, co byłoby najwygodniejsze, bo zbywca, czyli zmarły przedsiębiorca został z chwilą śmierci wykreślony z rejestru podatników.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, że ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”, nie precyzuje wprost skutków prawnych związanych ze śmiercią podatnika podatku od towarów i usług, jednakże śmierć podatnika jest jedną z form zakończenia bytu prawnego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, a więc również zakończeniem występowania podmiotu w obrocie gospodarczym w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 96 ust. 7 ustawy:

W przypadku śmierci podatnika naczelnik urzędu skarbowego wykreśla z urzędu podatnika z rejestru jako podatnika VAT.

W myśl art. 99 ust. 1 ustawy:

Podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 2-10, art. 130c, art. 133 i art. 138g ust. 2.

Powyższy przepis nakłada obowiązek składania deklaracji dla podatku od towarów i usług wyłącznie na podatników tego podatku.

W myśl zapisu art. 103 ust. 1 ustawy:

Podatnicy oraz podmioty wymienione w art. 108 są obowiązani, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i wpłacania podatku za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, na rachunek urzędu skarbowego, z zastrzeżeniem ust. 1a-4 oraz art. 33 i art. 33b.

W świetle powyższego, obowiązujące przepisy prawa podatkowego nie przewidują, aby obowiązek złożenia deklaracji podatkowej za zmarłego podatnika spoczywał na jego następcach prawnych.

Natomiast, zgodnie z art. 7 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.), zwanej dalej Ordynacją podatkową:

Podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

Byt prawny podatnika - osoby fizycznej, na którego przepisy podatkowe nakładają obowiązek podatkowy ustaje z chwilą jego śmierci.

W kontekście niniejszej sprawy należy wskazać, że stosownie do art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.), zwanej dalej Kodeks Cywilny:

Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

Zgodnie z art. 922 § 2 Kodeks Cywilny:

Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

Organy podatkowe uzyskują informację o śmierci podatnika na podstawie przepisów ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2500 ze zm.).

Zgodnie z art. 12 ust. 2 ww. ustawy:

W przypadku zgonu lub ustania bytu prawnego podatnika nadany NIP wygasa, z wyjątkiem przypadków wymienionych w ust. 1-1b.

Podkreślić należy, że prawa i obowiązki wynikające z przepisów prawa podatkowego nie należą do spadku. Ich sukcesja jest możliwa jedynie na podstawie i w granicach przepisów Ordynacji podatkowej.

Kwestię sukcesji podatkowej reguluje przede wszystkim art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej zgodnie z którym:

Spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 1a, 2 i 2a, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.

Na podstawie art. 97 § 2 Ordynacji podatkowej:

Jeżeli, na podstawie przepisów prawa podatkowego, spadkodawcy przysługiwały prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, uprawnienia te przechodzą na spadkobierców pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek.

Z powyższego wynika, że spadkobiercy nie wstępują w prawa i obowiązki spadkodawcy wynikające z przepisów prawa podatkowego, lecz przejmują z mocy prawa wszelkie prawa i obowiązki o charakterze majątkowym, a prawa niemajątkowe pod warunkiem kontynuacji działalności prowadzonej uprzednio przez spadkodawcę.

Natomiast art. 98 § 1 Ordynacji podatkowej stanowi, że:

Do odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe.

Zgodnie z art. 100 § 1 Ordynacji podatkowej:

Organ podatkowy orzeka w jednej decyzji o zakresie odpowiedzialności lub uprawnień poszczególnych spadkobierców na podstawie decyzji ostatecznych wydanych wobec spadkodawcy oraz jego zobowiązań wynikających z prawidłowych deklaracji.

Pana wątpliwości dotyczą kwestii ustalenia, czy sprzedaż majątku wchodzącego w skład przedsiębiorstwa upadłego powinna być opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Należy wskazać, że zasady powoływania syndyków i nadzorców sądowych określa ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1520 ze zm.), zwana dalej ustawą Prawo upadłościowe.

Syndyk jest wyznaczany przez sąd, który powierza mu pełnienie określonych funkcji w postępowaniu upadłościowym, określonych zakresem ustawy. Przy wykonywaniu czynności syndyk ograniczony jest przepisami ustawy i najważniejsze czynności musi konsultować z sędzią komisarzem i radą wierzycieli, jednak w podstawowym i zasadniczym zakresie wykonywania swoich obowiązków jest w pełni samodzielny. Sąd powierzając danej osobie wypełnienie określonych ustawowo zadań nie określa w ścisły sposób warunków wykonywania pracy odnoszących się przykładowo do miejsca i czasu jej wykonania.

Stosownie do art. 75 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe:

Z dniem ogłoszenia upadłości upadły traci prawo zarządu oraz możliwość korzystania z mienia wchodzącego do masy upadłości i rozporządzania nim.

Natomiast jak stanowi art. 62 ustawy Prawo upadłościowe:

W skład masy upadłości wchodzi majątek należący do upadłego w dniu ogłoszenia upadłości oraz nabyty przez upadłego w toku postępowania upadłościowego, z wyjątkami określonymi w art. 63-67a.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe:

Upadły jest obowiązany wskazać i wydać syndykowi cały swój majątek, a także wydać dokumenty dotyczące jego działalności, majątku oraz rozliczeń, w szczególności księgi rachunkowe, inne ewidencje prowadzone dla celów podatkowych i korespondencję. Wykonanie tego obowiązku upadły potwierdza w formie oświadczenia na piśmie, które składa sędziemu-komisarzowi.

W myśl art. 160 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe:

W sprawach dotyczących masy upadłości syndyk dokonuje czynności w imieniu własnym na rachunek upadłego.

Przepis art. 173 ustawy Prawo upadłościowe stanowi, że:

Syndyk niezwłocznie obejmuje majątek upadłego, zarządza nim, zabezpiecza go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem go przez osoby postronne oraz przystępuje do jego likwidacji.

Z cytowanych wyżej przepisów Prawa upadłościowego wynika, że syndyk obejmuje majątek upadłego, zarządza nim, zabezpiecza go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem przez osoby postronne oraz przystępuje do jego likwidacji. Mimo, że upadły z mocy prawa traci zarząd oraz możliwość korzystania i rozporządzania majątkiem należącym do niego, to nie zostaje pozbawiony statusu podatnika, do którego to stosuje się prawa i obowiązki wynikające z przepisów obowiązujących ustaw podatkowych. We wszelkich postępowaniach stroną w znaczeniu materialnym pozostaje upadły, to on jest podmiotem praw i obowiązków, natomiast syndykowi przysługuje legitymacja formalna do występowania w tych postępowaniach, jest on stroną w znaczeniu formalnym. W zakresie prawnopodatkowym działanie syndyka należy potraktować jako działanie przez pełnomocnika z wszystkimi konsekwencjami prawnymi tego stanu rzeczy. Syndyk w sprawach dotyczących masy upadłości działa jako zastępca pośredni upadłego, podejmując za upadłego i na jego rachunek wszystkie czynności prawne i procesowe.

Syndyk sprawujący zarząd nad majątkiem upadłego, w celu jego likwidacji poprzez sprzedaż, dokonuje szeregu czynności prawnych i faktycznych, które powodują powstanie określonych zobowiązań.

Zgodnie z art. 230 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe:

Do kosztów postępowania zalicza się wydatki bezpośrednio związane z ustaleniem, zabezpieczeniem, zarządem i likwidacją masy upadłości oraz ustaleniem wierzytelności, w szczególności wynagrodzenie syndyka oraz jego zastępcy, wynagrodzenie osób zatrudnionych przez syndyka oraz należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia tych osób, wynagrodzenie i wydatki członków rady wierzycieli, wydatki związane ze zgromadzeniem wierzycieli, koszty archiwizacji dokumentów, korespondencji, ogłoszeń, eksploatacji koniecznych pomieszczeń, podatki i inne daniny publiczne związane z likwidacją masy upadłości.

Stosownie do art. 230 ust. 2 ustawy Prawo upadłościowe:

Do innych zobowiązań masy upadłości zalicza się wszystkie niewymienione w ust. 1 zobowiązania masy upadłości powstałe po ogłoszeniu upadłości, w szczególności należności ze stosunku pracy przypadające za czas po ogłoszeniu upadłości, zobowiązania z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia masy upadłości, zobowiązania z zawartych przez upadłego przed ogłoszeniem upadłości umów, których wykonania zażądał syndyk, inne zobowiązania powstałe z czynności syndyka oraz przypadające za czas po ogłoszeniu upadłości renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci i renty z tytułu zamiany uprawnień objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę.

Podmiotowość prawnopodatkowa w zakresie podatku od towarów i usług z tytułu działalności prowadzonej przez przedsiębiorcę po ogłoszeniu upadłości nie ustaje, a syndyk masy upadłości jest osobą odpowiedzialną w czasie trwania postępowania upadłościowego za realizację obowiązków podatnika. Syndyk masy upadłości ponosi również odpowiedzialność za rzetelność i niewadliwość prowadzonych ksiąg podatkowych.

Zatem, ogłoszenie upadłości nie zmienia statusu podatnika podatku od towarów i usług, w szczególności nie powoduje, że podatnikiem przestaje być upadły, a zostaje nim syndyk masy upadłości.

W świetle powyższego, upadły z mocy prawa traci zarząd oraz możliwość korzystania i rozporządzania majątkiem należącym do niego, jednakże ta okoliczność nie pozbawia upadłego statusu podatnika, do którego stosuje się prawa i obowiązki wynikające z przepisów obowiązujących ustaw podatkowych.

Jednakże z chwilą śmierci upadłego podmiotu, co ma miejsce w przedstawionym stanie sprawy, nie występuje sytuacja samodzielnego wykonywania przez upadłego działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, a wszelkie dane identyfikujące ten podmiot dla celów podatku VAT tracą byt prawny.

Zgodnie z art. 188 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe:

W przypadku śmierci upadłego jego spadkobierca ma prawo brać udział w postępowaniu upadłościowym. Jeżeli spadkobierca nie jest znany albo nie wstąpił do postępowania, sędzia-komisarz na wniosek syndyka albo z urzędu ustanowi kuratora, do którego przepis art. 187 stosuje się.

W myśl art. 418 ustawy Prawo upadłościowe:

Jeżeli wniosek o ogłoszenie upadłości wobec przedsiębiorcy lub osoby, o której mowa w art. 8 lub art. 9, złożono po ich śmierci, postępowanie upadłościowe prowadzone jest według przepisów zawartych w tytule niniejszym.

Na podstawie art. 424 ustawy Prawo upadłościowe:

W razie ogłoszenia upadłości w sprawach objętych przepisami niniejszego tytułu skutki prawne związane z przyjęciem spadku powstają po zakończeniu postępowania upadłościowego.

Stosownie do art. 425 ustawy Prawo upadłościowe:

Po zakończeniu albo umorzeniu postępowania upadłościowego wyciąg z zatwierdzonej listy wierzytelności, zawierający oznaczenie wierzytelności oraz sumy na jej poczet otrzymane przez wierzyciela, jest tytułem egzekucyjnym przeciwko spadkobiercy.

Z powyższego przepisu wynika, że postępowanie upadłościowe prowadzone jest nadal, jednakże nie można stwierdzić, że w takim przypadku syndyk samodzielnie wykonuje działalność gospodarczą, zamiast zmarłego podatnika.

W tym miejscu należy przytoczyć przepis art. 97 § 1 i § 2 ustawy Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym Spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 1a, 2 i 2a, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Jeżeli, na podstawie przepisów prawa podatkowego, spadkodawcy przysługiwały prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, uprawnienia te przechodzą na spadkobierców pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek.

Tym samym zarówno w ww. art. 188 ustawy Prawo upadłościowe, jak i ww. art. 97 ustawy Ordynacja podatkowa, przewidziana została możliwość wstąpienia do postępowania spadkobierców zmarłego podatnika, którego upadłość ogłoszono. Na gruncie przepisów prawa upadłościowego fakt śmierci upadłego nie zmienia sytuacji procesowej syndyka, jednak nie oznacza przejęcia wykonywania działalności gospodarczej przez syndyka.

Zakres obowiązków syndyka jest bowiem ściśle określony ww. przepisem art. 173 ustawy Prawo upadłościowe, zgodnie z którym syndyk niezwłocznie obejmuje majątek upadłego, zarządza nim, zabezpiecza go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem go przez osoby postronne oraz przystępuje do jego likwidacji. Prawa niemajątkowe (także do złożenia korekty deklaracji podatkowej), mogą więc przejść na spadkobierców upadłego, ale nie przechodzą na syndyka.

Mając na uwadze przytoczone wyżej przepisy, ich analizę oraz okoliczności sprawy przedstawione we wniosku należy stwierdzić, że po śmierci upadłego na syndyku nie będą ciążyły obowiązki podatkowe w zakresie podatku VAT, związane z likwidacją majątku, bowiem zarówno ustawa o podatku od towarów i usług, jak i ustawa Ordynacja podatkowa, nakłada takie obowiązki jedynie na podatnika lub też na jego następców prawnych. W ustawach tych syndyk nie jest wymieniony do dokonywania czynności określonych tymi ustawami, jako podatnik działający w zastępstwie zmarłego podatnika.

Jak wskazano wcześniej, po śmierci podatnika, ustaje jego byt prawny, podmiot zatem przestaje istnieć, decyzja o nadaniu mu NIP wygasa, jednocześnie podmiot taki zostaje wykreślony z urzędu przez naczelnika urzędu skarbowego z rejestru jako podatnik VAT. Tym samym nie można się jego numerem NIP posługiwać. Ponadto obowiązujące przepisy nie wymieniają syndyka jako podmiotu mogącego występować jako podatnik w zastępstwie zmarłego podatnika.

Zatem sprzedający, czyli syndyk masy upadłości w zakresie wypełniania czynności likwidacyjnych masy upadłości nie jest podatnikiem w świetle art. 15 ust. 1 przedmiotowej ustawy, a tym samym sprzedaż nieruchomości przez syndyka, będących składnikiem masy upadłości zmarłego, po ogłoszeniu upadłości, nie wypełnia dyspozycji przepisu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji powyższego oceniając całościowo Pana stanowisko, zgodnie z którym Pana zdaniem sprzedaż majątku nie podlega opodatkowaniu VAT, ponieważ zgodnie z przepisami ustawy o VAT, do tego aby dana czynność (dostawa towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy lub świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy) była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem VAT należało uznać za prawidłowe.

Jednakże należy wyjaśnić, że w związku z tym, że przedmiotowa transakcja, będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem VAT, Syndyk z tytułu świadczenia czynności likwidacyjnych, nie będzie również korzystał ze zwolnień wskazanych w przepisach dotyczących podatku od towarów i usług.

Dodatkowe informacje

Należy wskazać, że niniejsza interpretacja dotyczy skutków podatkowych występujących po stronie Pana (…) w zakresie podatku od towarów i usług (pytanie nr 1 wniosku). Natomiast w zakresie skutków podatkowych występujących po stronie Pana (…) w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (pytanie nr 2 i 3 wniosku) oraz w zakresie skutków podatkowych występujących po stronie Pana (…) zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego. Pan ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA),

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00