Interpretacja indywidualna z dnia 7 sierpnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4015.92.2023.4.JKU

Skutki podatkowe darowizny gotówki od matki i ich wpłaty na konto.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego dotyczącego skutków podatkowych otrzymania w gotówce darowizny od matki jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 maja 2023 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania w gotówce darowizny od matki. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwania – w pismach  z 26 czerwca i 19 lipca 2023 r. (wpływ odpowiednio: 28 czerwca i 24 lipca 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Pana mama – (…) darowała Panu (…) złotych gotówką. W związku z powyższym Pana żona – (…), która jest pełnomocnikiem Pana konta, udała się (…) do banku (…) wraz z Pana mamą (która jest osobą starszą) celem wpłaty tej kwoty na Pana konto bankowe, na dowód czego przedkłada Pan potwierdzenie wykonania operacji (wpłata z (…)), z którego wynika (jest to wyraźnie wskazane w tytule wpłaty), że jest to darowizna dla syna – Pana od mamy.

Pana mama nie jest pełnomocnikiem Pana konta więc samodzielnie nie mogła dokonać tej wpłaty. Ponadto, jako osoba starsza nie umie samodzielnie wykonywać przelewów. Nie posiada komputera ani telefonu komórkowego.

W uzupełnieniach wniosku wskazał Pan, że nie zawierał Pan pisemnej umowy darowizny z matką (darczyńcą była Pana matka – (…), Pan obdarowanym). Przedmiotem darowizny była kwota pieniędzy w złotówkach. Darowizna została Panu przekazana przez matkę „do ręki”, jednak matka chciała mieć potwierdzenie z banku i w tym celu udała się do banku z Pana żoną (Pan nie mógł w tym dniu pojechać z nią do banku), celem wpłaty tej kwoty w gotówce.

Z uwagi na to, że Pana żona ma pełnomocnictwo do Pana konta mogła dokonać wpłaty,  a w przypadku gdyby matka wpłacała sama to zostałaby dodatkowo policzona prowizja, tak doradził pracownik banku (aby dokonać samej czynności polegającej na wpłacie przez Pana żonę a on potwierdzi w pisemnym potwierdzeniu, że jest to darowizna od matki dla Pana). W siedzibie banku przy dokonaniu tej czynności obecna była Pana matka i żona. Matka nie obsługuje konta internetowego, nie umie zrobić przelewu. Dokonał Pan zgłoszenia o nabyciu na druku SD-Z2 w ustawowym terminie, tj. 22 maja 2023 r.

Pytanie po przeformułowaniu

Czy w opisanym stanie faktycznym może Pan skorzystać ze zwolnienia z zapłaty podatku od spadków i darowizn?

Pana stanowisko w sprawie po przeformułowaniu

Pana zdaniem, sam fakt oświadczenia o darowiźnie przed pracownikiem banku i obecność Pana matki w banku oraz fakt poświadczenia przez pracownika banku w dokumencie „potwierdzenie wpłaty” tego faktu powinien być wystarczający do warunku skorzystania ze zwolnienia.

Udowodnienie przesłanek zwolnienia powinno być możliwe za pomocą dowolnie dostępnych środków dowodowych. Pracownik banku w sytuacji gdyby było inaczej nie zaznaczyłby faktu darowizny w dokumencie bankowym. Sama techniczna czynność dokonania wpłaty nie może decydować o zwolnieniu od opodatkowania.

Oświadczenie woli jest składane po to, aby zakomunikować otoczeniu naszą wolę i wywołać określone skutki prawne i to oświadczenie powinno mieć największe znaczenie w przedmiotowej sprawie – cel i zamiar darowania, a nie sposób.

W niniejszej sprawie doszło do udzielenia darowizny.

Art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego wskazuje, że przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Nie łączy się ona z jakimkolwiek ekwiwalentem świadczeniem ze strony obdarowanej. W tym stanie faktycznym otrzymał Pan od matki środki pieniężne, które zostały wpłacone, co znajduje potwierdzenie w chronologii zdarzeń oraz dokumentach potwierdzających ten fakt w postaci potwierdzenia wpłaty i oznaczenia tytułem czego.

Na potwierdzenie stanowiska powołał się Pan na wyroki sądów administracyjnych, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz Sądu Apelacyjnego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2021 r. poz. 1043, ze zm.):

Na podstawie art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

W myśl art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy:

Stosownie do art. 4a ust. 1 ww. ustawy:

Należy podkreślić, że w przypadku darowizny środków pieniężnych oba warunki wskazane  w art. 4a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy muszą być spełnione łącznie, aby można było zastosować zwolnienie.

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 cyt. ustawy).

Z kolei, z art. 4a ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że:

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Pana matka darowała Panu (…) złotych gotówką. W związku z powyższym Pana żona, która jest pełnomocnikiem Pana konta, udała się (…) do banku wraz z Pana mamą celem wpłaty tej kwoty na Pana konto bankowe.

Pana mama nie jest pełnomocnikiem Pana konta więc samodzielnie nie mogła dokonać tej wpłaty. Ponadto, jako osoba starsza nie umie samodzielnie wykonywać przelewów. Przedmiotem darowizny była kwota pieniędzy w złotówkach. Darowizna została Panu przekazana przez matkę „do ręki”, jednak matka chciała mieć potwierdzenie z banku i w tym celu udała się do banku z Pana żoną celem wpłaty tej kwoty w gotówce. Nie zawierał Pan pisemnej umowy darowizny z matką. W terminie ustawowym, tj. (…), dokonał Pan zgłoszenia tej darowizny na druku SD-Z2.

W celu ustalenia, czy w opisanej we wniosku sytuacji spełnione są warunki do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania należy przeanalizować przesłanki wskazane w przepisach prawa.

Z treści przepisu art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że  w przypadku gdy przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania konieczne jest spełnienie trzech warunków:

- otrzymanie darowizny od jednej z osób wymienionych w tym przepisie;

- złożenie zgłoszenia o nabyciu własności środków pieniężnych (poza sytuacją przewidzianą w zacytowanym art. 4a ust. 4 ustawy);

- udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

W przypadku darowizny środków pieniężnych warunkiem niezbędnym do skorzystania z omawianego zwolnienia – jak już wyżej wskazano – jest m.in. fakt udokumentowania przez obdarowanego ich otrzymania dowodem przekazania na swój rachunek bankowy albo rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Zapis ten należy rozumieć w ten sposób, że warunkiem wystarczającym do skorzystania ze zwolnienia podatkowego uregulowanego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn jest udokumentowanie przekazania środków pieniężnych we wskazany w tym przepisie sposób przez darczyńcę na rzecz obdarowanego. Tym samym, podejmowanie innych czynności w celu udokumentowania otrzymania środków pieniężnych tytułem darowizny jest niewystarczające albo zbędne.

W opisanej we wniosku sytuacji nie można uznać udokumentowania otrzymania przedmiotowych środków pieniężnych w sposób określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy  o podatku od spadków i darowizn, tj. dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym. Jak wynika z opisu sprawy środki pieniężne zostały Panu przekazane w gotówce. Dopiero później – jak wynika z potwierdzenia wpłaty, które ma służyć za udokumentowanie – zostały wpłacone na konto przez Pana żonę, gdyż Pana matka chciała mieć potwierdzenie z banku. To, że przy dokonywaniu wpłaty była obecna matka nie jest dowodem, że w banku to ona dokonywała wpłaty. Tym samym takiego dowodu nie można uznać za wystarczający fakt udokumentowania, skoro na potwierdzeniu wpłaty gotówki to żona została wskazana jako osoba wpłacająca, a w tytule transakcji zostało wpisane, iż jest to wykonanie umowy darowizny. Taki sposób działania nie wyczerpuje norm omawianego przepisu. Z opisu stanu faktycznego wprost wynika, że darowiznę otrzymał Pan „do ręki” a nie w sposób wskazany w ww. przepisie.

Podkreślenia wymaga, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

W konsekwencji, otrzymana od matki darowizna środków pieniężnych nie będzie korzystała ze zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja jest zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.