Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka
insert_drive_file

Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 13 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.547.2023.2.OS

Prawo do częściowego odliczenia podatku VAT w związku z realizacją projektu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 września 2023 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do pełnego odliczenia podatku od towarów i usług z tytułu realizacji zadania polegającego na…. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 9 października 2023 r. (wpływ). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Miasto jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, realizuje zadania opodatkowane i nieopodatkowane. Do zadania Miasta należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, w tym m.in. z zakresu transportu zbiorowego. Mając na uwadze powyższe, Miasto będzie wykonywać zadanie polegające na organizacji lokalnego transportu zbiorowego - autobusowego. Celem projektu jest zwiększenie roli transportu miejskiego jako alternatywy dla transportu samochodowego w mieście oraz tworzenie warunków dla budowy sprawnego, przyjaznego dla podróżnych, ekologicznego i zintegrowanego systemu transportu miejskiego.

Przedmiotem projektu jest budowa budynku dworca wraz z placem manewrowym węzła przesiadkowego (przed budynkiem dworca). Ponadto przedmiotem inwestycji jest również dostawa systemu informacji pasażerskiej (…), systemu organizacji i zarządzania ruchem, dostawa i montaż wiat przystankowych wraz w wyposażeniem - … szt., dostawa i montaż wyposażenia dla … parkingów „…” dla … miejsc parkingowych łącznie oraz dostawa ekologicznych autobusów - … szt. wraz z wyposażeniem. Infrastruktura ta będzie służyć w całości pasażerom komunikacji. Plac manewrowy dworca autobusowego oraz przystanki będą udostępniane innym przewoźnikom odpłatnie. Publiczna komunikacja ma być prowadzona przez wyłonionego w przetargu operatora, któremu Miasto na podstawie stosunku dzierżawy udostępni zakupione w ramach projektu autobusy niskopodłogowe marki ... W postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego w trybie zamówienia podstawowego oferenci przedstawiali proponowaną cenę, którą oczekiwali za wozokilometr oraz proponowaną stawkę czynszu za dzierżawę autobusów. Różnica między ww. składnikami decydowała o wyborze najkorzystniejszej oferty. W konsekwencji takiego ukształtowania warunków postępowania stawka dzierżawy autobusów została ustalana poprzez skierowanie przez Miasto oferty do nieograniczonego kręgu adresatów - zatem na warunkach ukształtowanych rynkowo. Dzierżawa autobusów jest elementem całościowej usługi polegającej na realizacji przewozów w ramach komunikacji miejskiej przez wykonawcę wyłonionego w zamówieniu publicznym, który jest zobowiązany do realizacji tej usługi przy pomocy dzierżawionych autobusów. Po zakończeniu okresu na który zostanie zawarta umowa w ramach odpowiednich postępowań konkurencyjnych będzie wyłoniony kolejny Wykonawca na zasadach wyżej opisanych, który w dalszym ciągu będzie realizował komunikację przy wykorzystaniu oddanych w dzierżawę autobusów.

Przewozy będą realizowane wg ustalonego przez Miasto jako organizatora rozkładu Jazdy. Podstawą określenia wynagrodzenia dla operatora będzie podana przez niego stawka wozokilometra.

Podstawą korzystania przez mieszkańców z komunikacji publicznej będą bilety emitowane przez Miasto. Miasto respektować będzie wszystkie ulgi ustawowe. Ponadto Miasto wprowadziło zniżkę dla mieszkańców Miasta, którzy posiadają …, która jest przez Miasto wydawana na wniosek mieszkańca miasta. Poza tym 22 września, czyli w Europejskim Dniu Bez Samochodu, publiczna komunikacja na terenie miasta ma być dostępna bezpłatnie dla każdego chętnego pasażera.

Ceny biletów zostały - stosownie do przepisów prawa określone uchwałą Nr … Rady Miasta …z dnia … r i kształtują się następująco:

1)bilet jednorazowy w obrębie jednej linii autobusowej:

a)normalny … zł;

b)ulgowy … zł;

2)bilet miesięczny w obrębie jednej linii autobusowej:

a)normalny … zł;

b)ulgowy … zł.

Do korzystania z przejazdów bezpłatnych i ulgowych uprawnione są następujące osoby:

1)do przejazdów ulgowych:

a)osoby posiadające spersonalizowaną … za jej okazaniem;

b)dzieci, uczniowie szkół podstawowych i ponadpodstawowych do dnia ukończenia dwudziestego pierwszego (21) roku życia na podstawie legitymacji szkolnej;

c)emeryci i renciści do dnia ukończenia sześćdziesiątego piątego (65) roku życia na podstawie legitymacji emeryta lub rencisty;

d)osoby, które ukończyły sześćdziesiąty piąty (65) rok życia;

2)do przejazdów bezpłatnych:

a)Honorowi Obywatele Miasta …;

b)podróżujący w umundurowaniu funkcjonariusze Policji oraz Żandarmerii Wojskowej podczas wykonywania obowiązków służbowych;

c)inwalidzi wojenni i wojskowi na podstawie Książeczki Inwalidy Wojennego lub Wojskowego oraz przewodnik inwalidy wojennego lub wojskowego I grupy na podstawie wskazania przez inwalidę;

d)inwalidzi I grupy lub osoby:

uznane za całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji na podstawie orzeczenia ZUS wraz z opiekunem;

uznane za niepełnosprawne w stopniu znacznym na podstawie orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność wydanego przez zespół orzekający o stopniu niepełnosprawności wraz z opiekunem,

e)wszystkie osoby w dniu 22 września podczas obchodów Europejskiego Dnia Bez Samochodu.

Podejmowane przez Miasto działania w zakresie przejazdów ulgowych oraz darmowych wpisują się w promocję usługi komunikacji miejskiej, jej upowszechnienie, co przyczynia się do zwiększenia zakresu sprzedaży przejazdów odpłatnych.

W szczególności poprzez umożliwienie przejazdów nieodpłatnych zwiększa się ilość osób korzystających z komunikacji miejskiej. Może to powodować konieczność uruchamiania dodatkowych kursów komunikacji, wydłużania tras autobusów, modyfikacji tras istniejących. Powyższe ma wpływ na zwiększenie atrakcyjności przejazdów komunikacją w stosunku do przejazdów samochodem, a tym samym może sprzyjać zwiększeniu dochodów z tytułu świadczenia usługi komunikacyjnej.

Natomiast celem ulgi w ramach "Dnia bez samochodu" jest wprost promocja usługi komunikacji miejskiej, a więc zachęcenie mieszkańców do korzystania z komunikacji miejskiej, co ma sprzyjać zwiększeniu sprzedaży biletów komunikacji miejskiej.

Udzielanie ulg kształtuje wizerunek Miasta, prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usługi komunikacyjnej, jako przyjaznego dla osób starszych, niepełnosprawnych, dzieci, osób zasłużonych dla Miasta i społeczeństwa. Ponadto udzielanie ulg na przejazdy dla dzieci i młodzieży ma na celu kształtowanie nawyków korzystania z komunikacji miejskiej. Powoduje to również zwiększenie grona odbiorców usługi. Miasto liczy również, że osoby posiadające ulgę zachęcą osoby niemające ulg do korzystania z komunikacji miejskiej.

Dochody z biletów wpływać będą na rachunek Miasta ... Sprzedaż biletów na rzecz pasażerów będzie opodatkowania podatkiem VAT w stawce wynikającej z właściwych przepisów.

Za skorzystanie z parkingów "…" nie będzie pobierana odrębna opłata. Udostępnienie parkingu będzie elementem całościowej usługi którą korzystający otrzyma w ramach zakupu biletu na komunikację miejską.

Roczne koszty organizatora obejmujące wynagrodzenie wykonawcy … zł Roczne przychody z funkcjonowania transportu wynoszą … zł.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo:

W odpowiedzi na pismo z dnia 29 września 2023 r. stanowiące wezwanie do uzupełnienia braków wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Miasto … wskazuje:

Ad. 1

Wniosek dotyczy całości wydatków poniesionych na realizację programu komunikacji miejskiej, tj. wykonania budynku dworca wraz z placem manewrowym węzła przesiadkowego (przed budynkiem dworca), systemu informacji pasażerskiej (…), systemu organizacji i zarządzania ruchem, … wiat przystankowych wraz z wyposażeniem, wyposażenia dla … parkingów „…” dla … miejsc parkingowych łącznie, zakupu … ekologicznych autobusów wraz z wyposażeniem

Ad. 2.

Miasto . chce dokonywać odliczeń z faktur VAT zakupowych dotyczących nakładów na budowę dworca wraz z placem manewrowym węzła przesiadkowego (przed budynkiem dworca), dostawy systemu informacji pasażerskiej (…), systemu organizacji i zarządzania ruchem, dostawy i montażu wiat przystankowych wraz z wyposażeniem - … szt., dostawy i montażu wyposażenia dla … parkingów "…" dla … miejsc parkingowych łącznie oraz dostawy ekologicznych autobusów - … szt. wraz z wyposażeniem.

Miasto chce dokonywać odliczeń od poniższych faktur zakupowych:

Dodatkowo będą to również faktury związane z wykonaniem parkingów … z wyposażeniem - zadanie to jest obecnie realizowane na podstawie zawartej umowy.

Ad. 3.

W odpowiedzi na pytanie:

„Czy budowa budynku dworca wraz z placem manewrowym węzła przesiadkowego (przed budynkiem dworca), dostawa systemu informacji pasażerskiej (…), systemu organizacji i zarządzania ruchem, dostawa i montaż wiat przystankowych wraz w wyposażeniem - … szt., dostawa i montaż wyposażenia dla … parkingów „…” dla … miejsc parkingowych łącznie oraz dostawa ekologicznych autobusów - … szt. wraz z wyposażeniem należy do zadań własnych gminy wymienionych w art. 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.)?”

Wskazali Państwo:

Tak. Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym zadania własne gmin obejmują m.in. sprawy lokalnego transportu zbiorowego - przepis ten został powołany przez Miasto … wprost w części E rubryce 56 wniosku.

Ad. 4

Każdy z elementów infrastruktury wytworzonej w ramach projektu (tj. budynek dworca wraz z placem manewrowym węzła przesiadkowego (przed budynkiem dworca), system informacji pasażerskiej (…), system organizacji i zarządzania ruchem, wiaty przystankowe wraz z wyposażeniem - … wyposażenie dla …parkingów „…” dla … miejsc parkingowych łącznie, ekologiczne autobusy - …szt. wraz z wyposażeniem) będą wykorzystywane do celów wykonywanej działalności gospodarczej.

Budynek dworca wraz z placem manewrowym węzła przesiadkowego służy pasażerom komunikacji miejskiej, gdyż w ramach dworca oraz placu manewrowego funkcjonuje system informacji pasażerskiej oraz system obsługi podróżnych, który ma umożliwić przy wykorzystaniu monitoringu przystanków planowanie czasu podróży oraz uzyskaniu informacji o czasie oczekiwania na autobus, co wpływa na zoptymalizowanie potoków pasażerskich na poszczególnych liniach, stosownie do oczekiwań pasażerów i możliwości przewoźnika i przesyłania istotnych informacji. Inni przewoźnicy, korzystający z placu manewrowego nie mają dostępu do ww. systemów, wykorzystują wyłącznie płytę placu manewrowego w oparciu o opłaty ustalone na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym. Miasto wskazuje przy tym, że budowa i utrzymanie tak dworca jak i placu manewrowego węzła przesiadkowego oraz wiat przystankowych i parkingów „…" mają związek z prowadzonym przez Miasto odpłatnym transportem zbiorowym, tj. że będą one związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Przewoźnicy mogą jedynie częściowo korzystać z placu manewrowego, który wraz z budynkiem dworca zostały wybudowane w celu zapewnienia komunikacji miejskiej. Miasto nie budowało dworca i placu manewrowego w celu umożliwienia przewoźnikom korzystania z nich. Czynności te miały być wykonywane w związku z prowadzoną przez Miasto działalnością gospodarczą w postaci zapewnienia transportu publicznego. Zatem ograniczone korzystanie przez przewoźników innych niż "miejski" nie stanowi w tej sytuacji odrębnej sfery działalności Miasta i należy je traktować jako działania towarzyszące opodatkowanej działalności. W tym miejscu należy powołać stanowisko zajęte przez Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 15 listopada 2013 r., sygn. akt I FSK 332/13, w którym Sąd wskazał, że w przypadku, gdy przy okazji wykonywanej przez gminę działalności gospodarczej, pobiera należności o charakterze publicznoprawnym, nie jest ona zobowiązana do stosowania tzw. prewspółczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a w związku z art.15 ust. 6 ustawy o VAT.

System informacji pasażerskiej oraz system organizacji i zarządzania ruchem służą wyłącznie obsłudze pasażerów komunikacji miejskiej. Dzięki tym systemom pasażer otrzymuje możliwość zakupu biletu oraz otrzymuje informację o czasie podjazdu autobusu na dany przystanek, co wpływa na decyzje pasażerów o skorzystaniu z usługi oraz optymalizuje potoki pasażerów i ma wpływ na podejmowane przez pasażerów decyzje co do atrakcyjności oferty transportu miejskiego.

Wiaty przystankowe wyposażone w urządzenia systemu informacji pasażerskiej oraz organizacji i zarządzania ruchem spełniają analogiczną funkcję stanowiąc spójną całość wraz z tymi systemami. Są zatem wykorzystywane przez pasażerów komunikacji miejskiej. Jedynie w ograniczonym zakresie (jako schronienie przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi) może one być wykorzystywane przez pasażerów innych przewoźników. Miasto nie zamówiło i nie zamontowałoby wiat przystankowych gdyby nie realizacja projektu transportu miejskiego.

Parkingi „…" mają służyć pasażerom komunikacji miejskiej, gdyż z racji płożenia miasta … oraz umiejscowienia na jego terenie instytucji obsługujących region (… itd.) znaczna część potencjalnych pasażerów komunikacji miejskiej dociera do … własnymi środkami transportu. Parkingi mają zapewnić tego rodzaju osobom pozostawienie własnych pojazdów i skorzystanie z transportu miejskiego. Przyczyni się do zmniejszenia ruchu na drogach przebiegających przez miasto, ograniczy emisję szkodliwych substancji zespalania paliw w pojazdach mechanicznych i zwiększy komfort codziennego funkcjonowania Miasta …. Jak wskazano w odp. na pytanie 12 parkingi te nie będą miały charakteru ogólnodostępnego, a Miasto sprawować będzie kontrolę by osoby niekorzystające z komunikacji miejskiej nie korzystały z parkingów „…". Zatem tak jak w odniesieniu do pozostałych elementów infrastruktury parkingi „…” nie zostałyby przez Miasto wykonane gdyby nie uruchomienie transportu miejskiego.

Miasto wskazuje przy tym, iż wszystkie elementy infrastruktury winny być ujmowane jako jedna całość z uwagi na cel całości przedsięwzięcia, którym jest zapewnienie korzystającym z transportu miejskiego w zamian za bilety kompleksowej usługi obejmującej miejsca usytuowania pojazdów pasażerów, chcących przesiąść się na komunikację miejską, miejsca przebywania w oczekiwaniu na autobus, informację m.in. o czasach podróży, sprzedaż biletów. Całość infrastruktury pozwala zatem zaproponować pasażerom, w zamian za opłatę, kompleksową usługę. Miasto nie było zainteresowane wykonaniem poszczególnych elementów infrastruktury samodzielnie - celem było ich wykonanie w ramach jednego zamierzenia gospodarczego służącego wykonywaniu spójnej, kompleksowej usługi na rzecz pasażerów.

Ad. 5.

Wydatki poniesione na infrastrukturę opisaną we wniosku i niniejszym uzupełnieniu będą służyły wykonywaniu działalności gospodarczej przez Miasto …, co szczegółowo uzasadniono w odp. na pytanie nr 4. W związku z powyższym całość wydatków winna być przyporządkowana do celów działalności gospodarczej.

Ad. 6.

Jak wskazano w odp. na pytanie nr 4 wszystkie elementy infrastruktury winny być ujmowane jako jedna całość z uwagi na cel całości przedsięwzięcia, którym jest zapewnienie korzystającym z transportu miejskiego w zamian za bilety kompleksowej usługi obejmującej transport miejski.

System informacji pasażerskiej (…) będzie w całości służył wykonywaniu czynności opodatkowanych albowiem stosownie do stanowiska NSA zawartego w wyroku z dnia 13 października 2020 r. sygn. akt I FSK 2038/17 także przewozy ulgowe i zwolnione z opłat nie mają charakteru publicznego i są wykonywane w ramach działalności gospodarczej (są zatem czynnością podlegającą VAT.

System organizacji i zarządzania ruchem będzie w całości służył wykonywaniu czynności opodatkowanych albowiem stanowią element usługi ekwiwalentnej z tytułu opłaty biletowej ponoszonej przez pasażera.

Stosownie do powołanego powyżej wyroku NSA nie zmienia tego faktu okoliczność, iż część pasażerów będzie mieć prawo do ulgowych biletów bądź będzie zwolniona z opłaty za bilet. Katalog tych osób został szczegółowo wskazany we wniosku o wydanie interpretacji.

Wiaty przystankowe wraz w wyposażeniem będą służyły wykonywaniu czynności opodatkowanych, gdyż są one elementem systemu komunikacji miejskiej. Wiata wraz z wyposażeniem umożliwia pasażerom obserwowanie w czasie rzeczywistym okresu oczekiwania na autobusy komunikacji miejskiej oraz umożliwiać będą zakup biletów na komunikację miejską.

Wyposażenie dla … parkingów „…” dla … miejsc parkingowych łącznie będą służyć czynnościom opodatkowanych, albowiem uprawnieni do korzystania z nich będą wyłącznie pasażerowie komunikacji miejskiej. Możliwość pozostawienia pojazdów na parkingu powiązana będzie z korzystaniem z komunikacji miejskiej, a służby miejskie będą weryfikować to uprawnienie.

Autobusy wraz z wyposażeniem służyć będą wyłącznie czynnościom opodatkowanym albowiem operator komunikacji miejskiej, który będzie je wykorzystywał w oparciu o kompleksową umowę na wykonywanie komunikacji miejskiej uiszczał będzie na rzecz Miasta … opłatę.

Budynek dworca wraz z placem manewrowym węzła przesiadkowego wykorzystywany będzie przez pasażerów komunikacji miejskiej. W ramach dworca funkcjonują systemy komunikacji (system informacji pasażerskiej oraz system zarządzania komunikacją), który zapewnia pasażerom uzyskanie informacji o czasie podróży, czasie oczekiwania oraz zakup biletów na komunikację miejską.Plac manewrowy węzła przesiadkowego funkcjonuje w ramach komunikacji miejskiej. Ma umożliwić pasażerom bezkolizyjne korzystanie z kursów komunikacji miejskiej. Integralnym elementem placu manewrowego są opisane wyżej systemy informacji pasażerskiej oraz organizacji i zarządzania ruchem. Jak wskazano w odpowiedzi na pytanie nr 4 sama płyta placu manewrowego będzie służyć innym przewoźnikom w oparciu o opłaty pobierane stosownie do art. 16 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym (mające charakter publicznoprawny), zatem będzie służyć do wykonywania czynności nieopodatkowanych, jednakże Miasto podtrzymuje w tym zakresie argumentację przedstawioną w odpowiedzi na pytanie nr 4 wskazując, iż wybudowanie dworca oraz placu manewrowego przed budynkiem dworca nastąpiło w ramach tworzenia systemu komunikacji miejskiej, służyć ma tej komunikacji, jest integralną częścią całego systemu, w ramach którego wchodzą przede wszystkim system informacji pasażerskiej oraz organizacji i zarządzenia ruchem. Miasto … nie budowałoby dworca i placu manewrowego gdyby nie tworzyło systemu komunikacji miejskiej.

Ad. 7.

W odpowiedzi na pytanie: „W sytuacji gdy nabywane towary i usługi związane z ww. infrastrukturą będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych i zwolnionych, czy będzie istniała możliwość przyporządkowania całości lub części kwot podatku naliczonego do poszczególnych rodzajów czynności?”, wskazali Państwo:

Nie. W ocenie Miasta … taka możliwość nie istnieje. W zakresie przewozów realizowanych nieodpłatnie dla kategorii pasażerów korzystających ze zwolnienia należy wskazać na stanowisko NSA zawarte w wyroku z dnia 13 października 2020 r, I FSK 2038/17, że świadczenie usługi komunikacji miejskiej w zakresie przewozów nieodpłatnych, wynikających z uchwał rady gminy nie jest odrębnym przedmiotem działalności gminy i nie można przyjąć, by świadczenie tych usług odbywało się poza działalnością gospodarczą gminy. Usługi te są świadczone na zasadach analogicznych jak dla pozostałych pasażerów. Nadto zarówno ulgi jak i zwolnienia służyć mają propagowaniu przewozów komunikacji miejskiej i zwiększeniu się ilaści pasażerów.

Ad. 8.

W odpowiedzi na pytanie:

Kto i na jakich zasadach będzie korzystał z ww. infrastruktury i czy odpłatnie czy nieodpłatnie? Informacji należy udzielić odrębnie dla każdego elementu infrastruktury wskazanego wniosku.

Wskazali Państwo:

Informacje dotyczące tego zagadnienia zostały przedstawione we wniosku. Cały system komunikacji miejskiej stanowi funkcjonalną całość służącą pasażerom komunikacji miejskiej. Zasadniczo za korzystanie z komunikacji miejskiej pobierana jest opłata w formie biletu uprawniającego do korzystania z komunikacji. W ramach komunikacji miejskiej honorowane są ulgi ustawowe, nadto w uchwale Rady Miasta … omówionej we wniosku wskazano przypadki, w których korzystanie z komunikacji miejskiej następować będzie nieodpłatnie – w dniu wolnym od samochodu oraz dla szczegółowo wskazanych grup pasażerów. Budynek dworca wraz z placem manewrowym węzła przesiadkowego (przed budynkiem dworca) będzie udostępniany odpłatnie pasażerom korzystającym z komunikacji miejskiej w zamian za wnoszoną przez nich opłatę za bilet w ramach systemu komunikacji miejskiej.

Podobnie przedstawia się sprawa systemu informacji pasażerskiej (SIP) oraz systemu organizacji i zarządzania ruchem — jak już wskazano w odpowiedzi na pytanie nr 4 służą one pasażerom komunikacji miejskiej w zamian za wnoszoną przez nich opłatę za bilet.

Wiaty przystankowe wraz z wyposażeniem również służą pasażerom komunikacji miejskiej w ramach umowy, którą każdy z pasażerów zawiera pobierając bilet komunikacji miejskiej.

Autobusy wraz z wyposażeniem służą wykonywaniu odpłatnych przewozów pasażerskich.

Ad. 9.

W odpowiedzi na pytanie:

Czyww. infrastruktura będzie udostępniana przewoźnikom zewnętrznym, innym podmiotom świadczącym usługi w zakresie przewozu osób – jeśli tak to jaka infrastruktura będzie udostępniana i na jakich zasadach?

Wskazali Państwo:

Nie. Przewoźnikom zewnętrznym udostępniana jest wyłącznie powierzchnia placu manewrowego węzła przesiadkowego dla wjazdu pojazdów, wsiadania i wysiadania pasażerów na podstawie opłat publicznoprawnych uiszczanych na podstawie uchwały Rady Miasta … podjętej na podstawie art. 16 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym. Jednakże przewoźnicy nie mają prawa do korzystania z systemu komunikacyjnego, który obejmuje wszystkie elementy infrastruktury, które zostały bądź zostaną wytworzone w ramach projektu komunikacji miejskiej. Przewoźnicy nie są w szczególności objęci systemami informacji i sprzedaży biletów z czym wiąże się możliwość korzystania z parkingów … czy wiat z wyposażeniem.

Ad. 10.

Na wskazaną kwotę … zł dotyczącą rocznych kosztów organizatora składa się:

1.kwota … zł - wynagrodzenie Operatora komunikacji miejskiej określone na podstawie zawartej umowy

2.kwota … zł - koszty bieżącego utrzymania systemu komunikacji miejskiej

Ad. 11.

W odpowiedzi na pytanie: „Czy wskazane roczne przychody z funkcjonowania transportu w wysokości … zł to są Państwa przychody – jeśli nie to jakiego podmiotu?”, wskazali Państwo: Są to przychody Miasta ...

Ad. 12.

Realizowane parkingi „…” nie będą parkingami ogólnodostępnymi. Będą one miały status parkingów zamkniętych. Prawo do korzystania z parkingów przysługuje wyłącznie osobom korzystającym z transportu miejskiego, zatem osoby, które nie posiadają biletu komunikacji miejskiej nie będą mogły z nich korzystać. Kontrolę uprawnień do korzystania z parkingów wykonywać będzie obsługa parkingów oraz funkcjonariusze Straży Miejskiej także przy pomocy systemów monitoringu oraz systemu sprzedaży biletów komunikacji miejskiej (systemu obsługi podróżnych). W ten sam sposób wykonywana będzie weryfikacja osób uprawnionych.

Ad. 13.

Z uwagi na treść odpowiedzi na pytanie 12 pytanie 13 ma charakter bezprzedmiotowy.

Ad. 14.

Dzierżawa autobusów jest elementem kompleksowej umowy zawartej z podmiotem wyłonionym do realizacji usługi na rzecz Miasta … (operatorem), której przedmiotem jest wykonywanie usług transportowych wraz z obsługą systemów informacji pasażerskiej i obsługi podróżnych przy wykorzystaniu całości wytworzonej infrastruktury. Umowa ta została zawarta w trybie zamówienia podstawowego na podstawie przepisów ustawy prawo zamówień publicznych na okres …miesięcy (od ….. do ....). Po zakończeniu okresu trwania umowy Miasto na analogicznych zasadach wyłaniać będzie w kolejnych latach operatora transportu miejskiego, tak aby zapewnić nieprzerwane świadczenie usług na rzecz pasażerów. Terminowy charakter umowy wynika wprost z regulacji ustawy prawo zamówień publicznych, które przewiduje, iż umowy zawierane w oparciu o przepisy tej ustawy zawiera się, co do zasady, na czas oznaczony (art. 434 pzp.).

Ad. 15.

Jak wyżej wskazano podmiot będący operatorem został wybrany w ramach konkurencyjnego i nieograniczonego trybu postępowania zgodnie z przepisami ustawy prawo zamówień publicznych (tryb podstawowy).

Umowa została zawarta w dniu …. na okres …. do ….

Ad. 16.

Tego rodzaju powiązania nie występują i nie będą występować. Operator nie jest w jakimkolwiek stopniu zależny od Miasta. O niezależności świadczy przede wszystkim tryb jego wyboru w otwartej, konkurencyjnej procedury zamówienia publicznego. Operator …) prowadzi działalność w formie spółki z o.o., a Miasto … nie jest wspólnikiem w tym podmiocie, ani nie ma żadnego wpływu na działalność tego podmiotu.

Ad. 17.

Kwota czynszu dzierżawnego na podstawie zawartej umowy o obsługę komunikacji miejskiej wynosi … zł brutto miesięcznie. Miasto … nie zawierało odrębnej umowy dzierżawy autobusów. Miasto w ramach postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na wykonywanie usługi komunikacji miejskiej zastrzegło, iż Operator będzie realizował usługę wyłącznie przy pomocy autobusów udostępnionych przez Miasto … (nie może korzystać z innych pojazdów). Co do należnego z tytułu udostępnienia autobusów wynagrodzenia na rzecz Miasta … to każdy z wykonawców biorących udział w postępowania zobowiązany był podać tą kwotę wg własnego uznania, przy czym cenę najkorzystniejszej oferty ustalono przyjmując różnicę między wynagrodzeniem należnym wykonawcy usługi komunikacji miejskiej a kwotą dzierżawy autobusów.

Ad. 18.

Zgodnie z warunkami postępowania na wybór operatora ma on obowiązek realizować usługę w oparciu o autobusy będące własnością Miasta … używane przez Operatora w ramach stosunku dzierżawy. W ramach postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na cenę oferty za wykonywanie usługi składało się wynagrodzenie wykonawcy pomniejszone o proponowaną przez każdego wykonawcę kwotę wynagrodzenia z tytułu dzierżawy autobusów. Kwota dzierżawy pomniejsza zatem wartość świadczenia pieniężnego ze strony Miasta … na rzecz Operatora (wynagrodzenie za wykonywanie usługi).

Ad. 19.

Wynagrodzenie z tytułu dzierżawy ma wartość rynkową albowiem do jego ukształtowania w ramach całościowej usługi doszło w oparciu o konkurencyjną procedurę opisaną w odpowiedzi na pytanie 17 i 18. Każdy z wykonawców biorących udział w postępowaniu w ramach kalkulacji oferty miał świadomość, że zaoferowanie wyższej kwoty za dzierżawę autobusu powodowałoby, w ramach kryteriów oceny ofert, zwiększenie szansy na uzyskanie zamówienia. Świadczy to o rynkowym ustaleniu stawki dzierżawy, przy czym przy ocenie tego aspektu należy uwzględnić, iż dzierżawa jest jednym z elementów służących kompleksowej wycenie usługi świadczonej przez Operatora na rzecz Miasta ...

Ad. 20.

Z uwagi na uwarunkowania opisane w odpowiedzi na pytania nr 18 i 19 Miasto nie dokonywało odrębnej oceny (kalkulacji) czynszu dzierżawnego. Dzierżawa jest bowiem elementem wynagrodzenia należnego Operatorowi, w tym znaczeniu, że wynagrodzenie to stanowi różnicę między wynagrodzeniem należnym Operatorowi za wykonywanie usług transportu miejskiego a kwotą dzierżawy, przy czym obie te wartości kalkulował każdy z wykonawców w ramach przygotowania oferty w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.

Ad. 21.

Wartość nakładów poniesionych na zakup .. szt. Autobusów wynosi … zł brutto.

Ad. 22.

Roczny czynsz dzierżawny będzie stanowił …% wartości nakładów, poniesionych na zakup … szt. Autobusów.

Ad. 23.

Jak wskazano w odpowiedzi na pytania 18-20 dzierżawa przez Operatora autobusów jest elementem kompleksowej umowy, w ramach której Operator przy wykorzystaniu udostępnionych mu przez Miasto … autobusów wykonuje na rzecz Miasta … usługę komunikacji miejskiej. Cena za wykonywanie tej usługi stanowi różnicę między wynagrodzeniem określonym przez Operatora a zaproponowaną przez niego kwotą dzierżawy za autobusy. Bez powierzenia usługi komunikacji miejskiej nie powierzano by Operatorowi autobusów. Całościowa usługa komunikacji miejskiej umożliwi zwrot nakładów (w wysokości … zł) poniesionych na wytworzenie infrastruktury komunikacji miejskiej w zakresie wskazanym w odpowiedzi na pyt nr 1 i 2 w okresie ok. … lat.

Ad. 24.

Dochody z biletów stanowią dochód Miasta ...

Ad. 25.

Operator otrzymuje wynagrodzenie za kompleksową usługę, które zostało wyliczone w sposób przedstawiony szczegółowo w odpowiedziach na pytania 18 - 20. Między stronami nie zostały zawarte odrębne umowy (dzierżawy i świadczenia usług) a jedna kompleksowa umowa w ramach której wykonawca świadczy usługę transportu miejskiego przy pomocy autobusów będących własnością Miasta ... Z tej przyczyny nie da się wyodrębnić w tym świadczeniu dwóch stosunków prawnych albowiem świadczenia w postaci używania cudzej rzeczy (autobusów będących własnością Miasta ...) za wynagrodzeniem oraz wykonywanie usługi transportu miejskiego pozostają ze sobą w ścisłym związku funkcjonalnym.

Ad. 26.

Roczne przychody ze sprzedaży biletów wynosić będą ok. … zł do tego należy dodać przychód z wynajmu autobusów, który na rok wynosi … zł. W związku z tym roczne przychody wynoszą ok. … zł. Jeżeli zatem koszt roczny wynosić będzie ok. … zł to dochód łączny za rok z prowadzonej działalności wyniesie ..zl.

Ad. 27.

Jak wskazano w odpowiedzi na pytania 18-20 dzierżawa przez Operatora autobusów jest elementem kompleksowej umowy w ramach której Operator przy wykorzystaniu udostępnionych mu przez Miasto … autobusów wykonuje na rzecz Miasta …a usługę komunikacji miejskiej. Cena za wykonywanie tej usługi stanowi różnicę między wynagrodzeniem określonym przez Operatora a zaproponowaną przez niego kwotą dzierżawy za autobusy. Bez powierzenia usługi komunikacji miejskiej nie powierzano by Operatorowi autobusów. Całościowa usługa komunikacji miejskiej umożliwi zwrot nakładów (w wysokości … zł) poniesionych na wytworzenie infrastruktury komunikacji miejskiej w zakresie wskazanym w odpowiedzi na pyt nr 1 i 2 w okresie ok. … lat.

Pytanie

Czy Miastu … przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od faktur zakupowych w 100 %?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Miasto jako jednostka samorządu terytorialnego szczebla gminnego zobowiązana jest do  wykonywania zadania z zakresu transportu zbiorowego i zadanie takie wykonuje udostępniając mieszkańcom możliwość skorzystania z komunikacji miejskiej autobusowej. Gmina wykonuje więc opodatkowaną VAT usługę komunikacji miejskiej w zakresie transportu autobusowego (bilety opodatkowane stawką podatku VAT 8%) i w tym zakresie działa jak podatnik podatku od towarów i usług, wykonując działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT. Zgodnie bowiem z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku VAT, opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług, przy czym przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT). Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Rada Miejska działając w granicach swoich kompetencji ustawowych ustaliła wysokość opłat za przewozy, a także określiła jakie grupy osób mogą korzystać z przewozów bezpłatnych. Zgodnie bowiem z art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego postanawiają o wysokości cen i opłat albo o sposobie ustalania cen opłat za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej oraz za korzystanie z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej jednostek samorządu terytorialnego. W zakresie ulg należy zaznaczyć, iż niektóre z uprawnień do przewozów darmowych mają charakter ustawowy.

Istotnym jest również to, że komunikacja miejska działa według ustalonego rozkładu jazdy, tzn. operator wykonywać będzie przewozy bez względu na ilość pasażerów korzystających w danym momencie z usługi przejazdu. Może zdarzyć się również tak, że żaden pasażer nie korzysta z przejazdu (autobus jedzie pusty). Nie ma to żadnego znaczenia przy świadczeniu tej usługi przez Miasto, bowiem Miasto zobowiązuje się do udostępniania usługi komunikacji miejskiej mieszkańcom, a nie do przewozu konkretnych pasażerów w określonym czasie i na określonej trasie.

Nie bez znaczenia jest również to, iż Miasto rozlicza się z operatorem (przedsiębiorcą), któremu zleca wykonywanie przewozów, na podstawie zrealizowanych wozokilometrów (przejechanych przez autobusy kilometrów), a nie na podstawie ilości wykonanych przewozów pasażerskich. Zatem usługa przewozowa nie jest w żaden sposób związana z ilością zrealizowanych przejazdów ani przewiezionych pasażerów, ani tym bardziej z ilością sprzedanych biletów komunikacji miejskiej oraz ich ceną.

Oznacza to również, że samo świadczenie przez Miasto usługi komunikacji miejskiej dla mieszkańców ma specyficzny charakter. Miasto umożliwia mieszkańcom skorzystanie z przejazdów i wykonuje je bez względu na ilość pasażerów faktycznie korzystających ze środków komunikacji miejskiej oraz bez względu na to czy przewożeni są pasażerowie posiadający uprawnienia do bezpłatnego przejazdu czy też nie.

To samo dotyczy zakupów poniesionych przez Miasto na budowę infrastruktury przeznaczonej dla obsługi pasażerów komunikacji miejskiej (dworzec, plac manewrowy, …, system organizacji i zarządzania ruchem, wiaty przystankowe, parkingi "…"). Mając na uwadze powyższe, w ocenie Miasta, zakupy służące wykonywaniu usługi komunikacji miejskiej w zakresie zakupu usługi przewozowej autobusowej oraz zakupy ponoszone przez Miasto na infrastrukturę dla obsługi pasażerów komunikacji miejskiej służą w całości wykonywaniu przez Miasto opodatkowanej VAT usługi komunikacji miejskiej. Na gruncie analogicznego stanu faktycznego stanowisko takie jak przedstawione przez Wnioskodawcę zostało potwierdzone w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 października 2020 r., I FSK 2038/17.

Oznacza to, że Miastu służy prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego z tytułu świadczenia opodatkowanej VAT usługi komunikacji miejskiej autobusowej o całą kwotę podatku VAT naliczonego z tytułu zakupu usługi przewozu osób środkami komunikacji miejskiej autobusowej oraz budowy budynku dworca wraz z placem manewrowym węzła przesiadkowego przed budynkiem dworca oraz dostawy systemu informacji pasażerskiej (…), systemu organizacji i zarządzania ruchem, dostawy i montażu wiat przystankowych wraz w wyposażeniem, dostawy i montażu wyposażenia dla … parkingów „…,” a także dostawy autobusów wraz z wyposażeniem.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że w zakresie stanowiska własnego to przedstawione uzupełnienie nie powoduje zmiany stanowiska co do oceny prawnej opisu sprawy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą”:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Art. 87 ust. 1 ustawy stanowi:

W przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2 - ust. 6 ustawy.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Doprecyzowaniem powołanego wyżej przepisu art. 86 ust. 1 ustawy jest przepis art. 86 ust. 2a ustawy, zgodnie z którym:

W przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej "sposobem określenia proporcji". Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Stosownie do treści art. 86 ust. 2b ustawy:

Sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:

1)zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz

2)obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Zgodnie z art. 86 ust. 2c ustawy:

Przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności następujące dane:

1)średnioroczną liczbę osób wykonujących wyłącznie prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie osób wykonujących prace w ramach działalności gospodarczej i poza tą działalnością;

2)średnioroczną liczbę godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą i poza tą działalnością;

3)roczny obrót z działalności gospodarczej w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności, w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na sfinansowanie wykonywanej przez tego podatnika działalności innej niż gospodarcza;

4)średnioroczną powierzchnię wykorzystywaną do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i poza tą działalnością.

Z art. 86 ust. 2d ustawy wynika, że:

W celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje się dane za poprzedni rok podatkowy.

Natomiast stosownie do art. 86 ust. 2e ustawy:

Podatnik rozpoczynający w danym roku podatkowym wykonywanie działalności gospodarczej i działalności innej niż działalność gospodarcza w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje dane wyliczone szacunkowo. Podatnik jest obowiązany zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o przyjętych danych wyliczonych szacunkowo w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten sposób określenia proporcji został zastosowany po raz pierwszy, nie później jednak niż w dniu przesłania ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3.

W myśl art. 86 ust. 2f ustawy:

Przepis ust. 2e stosuje się również, gdy podatnik uzna, że w odniesieniu do wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć dane za poprzedni rok podatkowy byłyby niereprezentatywne.

Na mocy art. 86 ust 2g ustawy:

Proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej. Przepisy art. 90 ust. 5, 6, 9a, 10 i 10c-10g stosuje się odpowiednio.

Według art. 86 ust. 2h ustawy:

W przypadku gdy podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy wydane na podstawie ust. 22, uzna, że wskazany zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ust. 22 sposób określenia proporcji nie będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć, może zastosować inny bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji.

Natomiast z treści art. 86 ust. 22 ustawy wynika, że:

Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, określić w przypadku niektórych podatników sposób określenia proporcji uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć oraz wskazać dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem tego sposobu określenia proporcji, uwzględniając specyfikę prowadzenia działalności przez niektórych podatników i uwarunkowania obrotu gospodarczego.

Na podstawie powyższej delegacji, zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 999), zwane dalej „rozporządzeniem”.

Zgodnie z § 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia:

Rozporządzenie to określa, w przypadku niektórych podatników, sposób określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć, zwany dalej „sposobem określenia proporcji” oraz wskazuje dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem sposobu określenia proporcji.

W rozporządzeniu tym zostali wskazani podatnicy, do których przepisy w nim zawarte się odnoszą. Są to: jednostki samorządu terytorialnego, samorządowe instytucje kultury, państwowe instytucje kultury, uczelnie publiczne, instytuty badawcze.

W świetle zapisów § 2 pkt 8 rozporządzenia:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o jednostkach organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego – rozumie się przez to:

a)urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego,

b)jednostkę budżetową,

c)zakład budżetowy.

Według § 2 pkt 5 rozporządzenia:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o urzędzie obsługującym jednostkę samorządu terytorialnego - rozumie się przez to urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego, działający w formie samorządowej jednostki budżetowej.

Na mocy § 3 ust. 1 rozporządzenia:

W przypadku jednostki samorządu terytorialnego sposób określenia proporcji ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego.

Oznacza to, że sposób określenia proporcji ustala się odrębnie dla:

·urzędu obsługującego jednostki samorządu terytorialnego (tj. urzędu Gminy, urzędu miasta, starostwa powiatowego oraz urzędu marszałkowskiego),

·jednostki budżetowej,

·zakładu budżetowego.

W przypadku jednostek samorządu terytorialnego, nie będzie ustalany jeden „całościowy” sposób określenia proporcji dla jednostek samorządu terytorialnego jako osoby prawnej, tylko będą ustalane odrębnie sposoby określenia proporcji dla wymienionych wyżej jego poszczególnych jednostek organizacyjnych.

Wyżej wymienione rozporządzenie wprowadza wzory, według których wyznaczane są sposoby określenia proporcji, uznane za najbardziej odpowiadające specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć. Metody te mają charakter „obrotowy”, polegający na ustaleniu „udziałów” z tytułu działalności gospodarczej w całkowitym „obrocie” z tytułu działalności gospodarczej oraz działalności pozostającej poza sferą podatku od towarów i usług.

W § 3 ust. 2, ust. 3 i ust. 4 rozporządzenia ustawodawca podał ustalony według wzoru sposób określania proporcji w przypadku urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego, w przypadku jednostki budżetowej oraz zakładu budżetowego.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Według art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE.L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym:

Krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 40 ze zm.):

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Stosownie do art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym:

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego.

Natomiast na mocy art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym:

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy lokalnego transportu zbiorowego.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym:

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.

Jak już wskazano wcześniej, zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Z opisu sprawy wynika, że jako zarejestrowany czynny podatnikiem podatku od towaru i usług, realizują Państwo projekt, którego celem jest budowa budynku dworca wraz z placem manewrowym węzła przesiadkowego (przed budynkiem dworca), dostawa systemu informacji pasażerskiej (…), systemu organizacji i zarządzania ruchem, dostawa i montaż wiat przystankowych wraz w wyposażeniem - … szt., dostawa i montaż wyposażenia dla … parkingów „…” dla …miejsc parkingowych łącznie oraz dostawa ekologicznych autobusów - … szt. wraz z wyposażeniem. Stosownie do art. 7 ust 1 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym zadania własne gmin obejmują m.in. sprawy lokalnego transportu zbiorowego a ww. elementy zadania należą do nich.

Każdy z elementów infrastruktury wytworzonej w ramach projektu (tj. budynek dworca wraz z placem manewrowym węzła przesiadkowego (przed budynkiem dworca), system informacji pasażerskiej (…), system organizacji i zarządzania ruchem, wiaty przystankowe wraz z wyposażeniem - … wyposażenie dla … parkingów „…” dla … miejsc parkingowych łącznie, ekologiczne autobusy - …szt. wraz z wyposażeniem) będą wykorzystywane do celów wykonywanej działalności gospodarczej.

Całościowa usługa komunikacji miejskiej umożliwi zwrot nakładów (w wysokości … zł) poniesionych na wytworzenie infrastruktury komunikacji miejskiej w okresie ok. … lat.

Dochody z biletów stanowią dochód Miasta ... Sprzedaż biletów na rzecz pasażerów będzie opodatkowania podatkiem VAT w stawce wynikającej z właściwych przepisów.

Dzierżawa autobusów jest elementem kompleksowej umowy zawartej z podmiotem wyłonionym do realizacji usługi na rzecz Miasta … (operatorem), której przedmiotem jest wykonywanie usług transportowych wraz z obsługą systemów informacji pasażerskiej i obsługi podróżnych przy wykorzystaniu całości wytworzonej infrastruktury. Umowa ta została zawarta w trybie zamówienia podstawowego na podstawie przepisów ustawy prawo zamówień publicznych na okres …miesięcy. Po zakończeniu okresu trwania umowy Miasto na analogicznych zasadach wyłaniać będzie w kolejnych latach operatora transportu miejskiego, tak aby zapewnić nieprzerwane świadczenie usług na rzecz pasażerów. Terminowy charakter umowy wynika wprost z regulacji ustawy prawo zamówień publicznych, który przewiduje, iż umowy zawierane w oparciu o przepisy tej ustawy zawiera się, co do zasady, na czas oznaczony. Podmiot będący operatorem został wybrany w ramach konkurencyjnego i nieograniczonego trybu postępowania zgodnie z przepisami ustawy prawo zamówień publicznych (tryb podstawowy).

Kwota czynszu dzierżawnego na podstawie zawartej umowy o obsługę komunikacji miejskiej wynosi … zł brutto miesięcznie. Miasto … nie zawierało odrębnej umowy dzierżawy autobusów. Miasto w ramach postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na wykonywanie usługi komunikacji miejskiej zastrzegło, iż Operator będzie realizował usługę wyłącznie przy pomocy autobusów udostępnionych przez Miasto … (nie może korzystać z innych pojazdów). Co do należnego z tytułu udostępnienia autobusów wynagrodzenia na rzecz Miasta … to każdy z wykonawców biorących udział w postępowania zobowiązany był podać tą kwotę wg własnego uznania, przy czym cenę najkorzystniejszej oferty ustalono przyjmując różnicę między wynagrodzeniem należnym wykonawcy usługi komunikacji miejskiej a kwotą dzierżawy autobusów. Autobusy wraz z wyposażeniem służyć będą wyłącznie czynnościom opodatkowanym.

Za skorzystanie z parkingów "…" nie będzie pobierana odrębna opłata. Udostępnienie parkingu będzie elementem całościowej usługi którą korzystający otrzyma w ramach zakupu biletu na komunikację miejską. Realizowane parkingi „…” nie będą parkingami ogólnodostępnymi. Będą one miały status parkingów zamkniętych. Prawo do korzystania z parkingów przysługuje wyłącznie osobom korzystającym z transportu miejskiego, zatem osoby, które nie posiadają biletu komunikacji miejskiej nie będą mogły z nich korzystać. Kontrolę uprawnień do korzystania z parkingów wykonywać będzie obsługa parkingów oraz funkcjonariusze Straży Miejskiej także przy pomocy systemów monitoringu oraz systemu sprzedaży biletów komunikacji miejskiej (systemu obsługi podróżnych). W ten sam sposób wykonywana będzie weryfikacja osób uprawnionych. Wyposażenie dla … parkingów „…” dla … miejsc parkingowych łącznie będą służyć czynnościom opodatkowanych, albowiem uprawnieni do korzystania z nich będą wyłącznie pasażerowie komunikacji miejskiej. Możliwość pozostawienia pojazdów na parkingu powiązana będzie z korzystaniem z komunikacji miejskiej, a służby miejskie będą weryfikować to uprawnienie.

System informacji pasażerskiej oraz system organizacji i zarządzania ruchem służą wyłącznie obsłudze pasażerów komunikacji miejskiej. Dzięki tym systemom pasażer otrzymuje możliwość zakupu biletu oraz otrzymuje informację o czasie podjazdu autobusu na dany przystanek, co wpływa na decyzje pasażerów o skorzystaniu z usługi oraz optymalizuje potoki pasażerów i ma wpływ na podejmowane przez pasażerów decyzje co do atrakcyjności oferty transportu miejskiego. System organizacji i zarządzania ruchem będzie w całości służył wykonywaniu czynności opodatkowanych albowiem stanowią element usługi ekwiwalentnej z tytułu opłaty biletowej ponoszonej przez pasażera.

Wiaty przystankowe wyposażone w urządzenia systemu informacji pasażerskiej oraz organizacji i zarządzania ruchem spełniają analogiczną funkcję stanowiąc spójną całość wraz z tymi systemami. Są zatem wykorzystywane przez pasażerów komunikacji miejskiej. Wiaty przystankowe wraz w wyposażeniem będą służyły wykonywaniu czynności opodatkowanych, gdyż są one elementem systemu komunikacji miejskiej.

Budynek dworca wraz z placem manewrowym węzła przesiadkowego służy pasażerom komunikacji miejskiej, gdyż w ramach dworca oraz placu manewrowego funkcjonuje system informacji pasażerskiej oraz system obsługi podróżnych. Inni przewoźnicy, korzystający z placu manewrowego nie mają dostępu do ww. systemów, wykorzystują wyłącznie płytę placu manewrowego w oparciu o opłaty ustalone na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym. Przewoźnicy mogą jedynie częściowo korzystać z placu manewrowego, który wraz z budynkiem dworca zostały wybudowane w celu zapewnienia komunikacji miejskiej.  

Przewoźnikom zewnętrznym udostępniana jest wyłącznie powierzchnia placu manewrowego węzła przesiadkowego dla wjazdu pojazdów, wsiadania i wysiadania pasażerów na podstawie opłat publicznoprawnych uiszczanych na podstawie uchwały Rady Miasta … podjętej na podstawie art. 16 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym. Jednakże przewoźnicy nie mają prawa do korzystania z systemu komunikacyjnego, który obejmuje wszystkie elementy infrastruktury, które zostały bądź zostaną wytworzone w ramach projektu komunikacji miejskiej. Przewoźnicy nie są w szczególności objęci systemami informacji i sprzedaży biletów z czym wiąże się możliwość korzystania z parkingów … czy wiat z wyposażeniem.

W przedmiotowej sprawie mają Państwo wątpliwości, czy przysługuje Państwu pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu realizacji zadania polegającego na budowie budynku dworca wraz z placem manewrowym, węzła przesiadkowego (przed budynkiem dworca), dostawę systemu informacji pasażerskiej (…), systemu organizacji i zarządzania ruchem, dostawie i montażu wiat przystankowych wraz z wyposażeniem - … szt., dostawie i montażu wyposażenia dla … parkingów „…” dla … miejsc parkingowych łącznie oraz dostawie ekologicznych autobusów - … szt. wraz z wyposażeniem.

Analizując kwestię prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z wskazanymi wydatkami należy zauważyć, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy, uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Obowiązkiem Państwa w pierwszej kolejności jest przypisanie konkretnych wydatków do określonych rodzajów działalności (opodatkowanej, zwolnionej od podatku i niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT), z którym wydatki te są związane. Podatnik ma zatem obowiązek odrębnego określenia z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania bezpośredniej alokacji.

Jeżeli takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej. Brak jest natomiast takiego prawa w stosunku do podatku naliczonego związanego z zakupem towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności niepodlegających temu podatkowi oraz zwolnionych z opodatkowania.

W przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do działalności gospodarczej, jak również do celów innych niż działalność gospodarza, gdy brak jest możliwości przypisania tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej, należy w odniesieniu do tych wydatków zastosować proporcję, w której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy.

W celu odpowiedzi na pytanie sformułowane przez Państwa konieczne jest przeanalizowanie związku poszczególnych wydatków dotyczących ww. infrastruktury z wykonywaniem czynności opodatkowanych.

Zauważenia wymaga, że przedmiot działalności realizowanej za pomocą operatora stanowi zapewnienie Państwa mieszkańcom dostępu do lokalnego transportu zbiorowego. Jak wynika z opisu sprawy, przejazd publicznym środkiem transportu realizowany w ramach działalności odbywa się za odpłatnością w postaci zakupu biletu. Wykonywane w zakresie lokalnego transportu zbiorowego czynności, za które pobierane są opłaty z tytułu sprzedaży biletów komunikacji miejskiej, stanowią niewątpliwie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Do celów związanych z działalnością gospodarczą należy zaliczyć również realizację obowiązków wynikających z ustaw oraz aktów prawa miejscowego (uchwał), polegających na zapewnieniu bezpłatnych bądź ulgowych przejazdów pojazdami komunikacji miejskiej na rzecz określonych grup społecznych, tj. bezpłatne przejazdy w związku z nabyciem ulg ustawowych wymienionych w opisie sprawy.

Obowiązki, polegające na zapewnieniu bezpłatnych bądź ulgowych przejazdów komunikacją miejską na rzecz określonych grup pasażerów, wynikają z przepisów konkretnych ustaw oraz zostały ustalone przepisami prawa miejscowego w postaci Uchwał Rady Miasta, co w żadnym razie nie świadczy o tym, że te nieodpłatne bądź ulgowe świadczenia usług przejazdów odbywają się poza prowadzoną działalnością gospodarczą. Nieodpłatne przejazdy dla określonych grup społecznych podyktowane uregulowaniami ustaw oraz przepisów prawa miejscowego wpisują się więc w ogólną działalność gospodarczą prowadzoną przez jednostkę budżetową Gminy.

Przedmiotem działalności w zakresie transportu publicznego jest przede wszystkim zapewnienie miejskiej komunikacji zbiorowej. Natomiast nieodpłatne przejazdy dla osób wskazanych w opisie sprawy, stanowić będą realizację zadań nałożonych na organizatora publicznego transportu zbiorowego przepisami prawa krajowego, a także na podstawie Uchwał Rady Miasta.

W konsekwencji uznać należy, że ww. nieodpłatne działania nie stanowią wyłączonej poza VAT odrębnej działalności (obok działalności gospodarczej). W związku z powyższym uznać należy, że nieodpłatna działalność na rzecz uprzywilejowanych grup pasażerów realizowana przez Państwa jest ściśle związana z działalnością gospodarczą i nie mieści się w działalności innej niż działalność gospodarcza.

Jak wskazano na wstępie, podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. Zasada ta wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które są wykorzystywane do wykonywania czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Państwa zdaniem w odniesieniu do wydatków z tytułu realizacji zadania polegającego na budowie budynku dworca wraz z placem manewrowym, węzła przesiadkowego (przed budynkiem dworca), dostawę systemu informacji pasażerskiej (…), systemu organizacji i zarządzania ruchem, dostawie i montażu wiat przystankowych wraz z wyposażeniem – … szt., dostawie i montażu wyposażenia dla… parkingów „…” dla … miejsc parkingowych łącznie oraz dostawie ekologicznych autobusów … szt. wraz z wyposażeniem, przysługuje Państwu pełne prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego, gdyż każdy z elementów infrastruktury wytworzonej w ramach projektu będzie wykorzystywany do celów wykonywanej działalności gospodarczej.

W stosunku do wydatków poniesionych na budowę budynku dworca autobusowego wraz z placem manewrowym, węzła przesiadkowego, z powyższym twierdzeniem nie sposób się zgodzić, gdyż z opisu sprawy jednoznacznie wynika, że przedmiotowe ww. infrastruktura oprócz świadczonych przez Państwa opodatkowanych usług transportu zbiorowego będzie również odpłatnie udostępniana przewoźnikom zewnętrznym.

Jak stanowi art. 9 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym:

Zadaniami użyteczności publicznej, są zadania własne gminy, określone w art. 7 ust. 1, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych.

W rozpatrywanej sprawie należy przywołać również przepisy ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 1343).

I tak, zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

Organizatorem publicznego transportu zbiorowego, zwanym dalej „organizatorem”, właściwym ze względu na obszar działania lub zasięg przewozów, jest gmina:

a. na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasażerskich,

b. której powierzono zadanie organizacji publicznego transportu zbiorowego na mocy porozumienia między gminami – na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasażerskich, na obszarze gmin, które zawarły porozumienie.

Na mocy art. 8 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

Do zadań organizatora należy:

1. planowanie rozwoju transportu,

2. organizowanie publicznego transportu zbiorowego,

3. zarządzanie publicznym transportem zbiorowym.

W myśl art. 15 ust. 1 pkt 3 i pkt 6 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

Organizowanie publicznego transportu zbiorowego polega w szczególności na:

- zapewnieniu odpowiednich warunków funkcjonowania publicznego transportu zbiorowego, w szczególności w zakresie:

a. standardów dotyczących przystanków komunikacyjnych oraz dworców,

b. korzystania z przystanków komunikacyjnych oraz dworców,

c. funkcjonowania zintegrowanych węzłów przesiadkowych,

d. funkcjonowania zintegrowanego systemu taryfowo-biletowego,

e. systemu informacji dla pasażera (pkt 3),

-określeniu przystanków komunikacyjnych i dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, udostępnianych dla operatorów i przewoźników oraz warunków i zasad korzystania z tych obiektów (pkt 6).

Z kolei art. 15 ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym stanowi, że:

Określenie przystanków komunikacyjnych i dworców oraz warunków i zasad korzystania, o których mowa w ust. 1 pkt 6, następuje w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego.

W świetle art. 4 ust. 1 pkt 8 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

Użyte w ustawie określenia oznaczają:

operator publicznego transportu zbiorowego - samorządowy zakład budżetowy oraz przedsiębiorca uprawniony do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób, który zawarł z organizatorem publicznego transportu zbiorowego umowę o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, na linii komunikacyjnej określonej w umowie.

Natomiast zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

W transporcie drogowym za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców mogą być pobierane opłaty.

Zgodnie z art. 16 ust. 2 ww. ustawy:

Stawki opłat za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców oraz standardy, o których mowa w art. 15 ust. 1 pkt 3 lit. a, są ustalane w drodze negocjacji między gminą, na obszarze której jest usytuowany przystanek komunikacyjny lub dworzec, i właścicielem albo zarządzającym przystankiem komunikacyjnym lub dworcem.

W przepisie art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

Za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem albo zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, mogą być pobierane opłaty. Stawka opłaty jest ustalana w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem niedyskryminujących zasad.

W myśl art. 16 ust. 7 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

Opłaty, o których mowa w ust. 4, stanowią dochód właściwej jednostki samorządu terytorialnego, z przeznaczeniem na:

1. utrzymanie przystanków komunikacyjnych oraz dworców, o których mowa w ust. 4, oraz

2. realizację zadań określonych w art. 18 – w przypadku gdy organizatorem jest gmina.

Biorąc pod uwagę powyższe należy wskazać, że w przypadku więc gdy właściwa jednostka samorządowa ustanowi – w drodze uchwały wydanej na podstawie art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym – opłatę za korzystanie z przystanków komunikacyjnych lub dworców, jednym z warunków korzystania z tych obiektów, określonych uchwałą wydaną na podstawie art. 15 ust. 2 cyt. ustawy, powinien być obowiązek ponoszenia przez podmioty świadczące usługi przewozowe tej opłaty.

W kwestii wyłączenia organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników wielokrotnie wypowiadał się Trybunał Sprawiedliwości akcentując, że dla takiego wyłączenia konieczne jest spełnienie równocześnie dwóch przesłanek: działalność musi być wykonywana przez podmiot prawa publicznego i musi być wykonywana w celu sprawowania władzy publicznej (wyroki C-408/97, C-4/89, C-288/07). Zatem wyłączenie, o którym mowa jest wyłączeniem o charakterze podmiotowo-przedmiotowym; następuje wówczas, gdy spełniona jest przesłanka podmiotowa – czynności dokonuje organ władzy publicznej i przedmiotowa – czynność mieści się w zakresie władztwa publicznego.

Z art. 163 Konstytucji RP wynika, że samorząd wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych. Przepisy te pozwalają na usytuowanie jednostek samorządu terytorialnego obok innych organów władzy publicznej, co w istocie czyni je takimi organami, przy spełnieniu przesłanek przedmiotowych. Samorząd terytorialny wykonuje zadania administracji publicznej niezastrzeżone do kompetencji innych organów władzy państwowej. W tych działaniach organy samorządu mogą korzystać ze środków prawnych o charakterze władczym, które są właściwe dla władzy państwowej.

Za stanowiskiem tym przemawia też analiza treści art. 13 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.). Wynika z niej bowiem, że trzeba rozróżnić sferę imperium, która jest wyłączona z opodatkowania od sfery dominium, w której organy powinny być traktowane jak podatnicy VAT. Generalną zasadą regulacji wspólnotowych jest wyłączenie wszelkich organów władzy publicznej oraz innych organów podlegających prawu publicznemu z opodatkowania VAT w odniesieniu do czynności wykonywanych przez te podmioty w charakterze władz publicznych.

W kontekście omawianej sprawy należy również zwrócić uwagę na orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, który np. w wyroku z dnia 6 listopada 2014 r. o sygn. akt I FSK 1644/13, odwołując się do art. 15 ust. 6 ustawy o VAT oraz art. 4 ust. 5 Dyrektywy Rady z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej; ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. U. UE L z 13 czerwca 1977 r., dalej: VI Dyrektywa), jednoznacznie stwierdził, że organy władzy o charakterze krajowym, regionalnym i lokalnym i inne instytucje prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują i transakcjami, które zawierają jako władze publiczne, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub inne płatności w związku z taką działalnością lub transakcjami. Naczelny Sąd Administracyjny wskazał również, „że regulowanie zasad korzystania z przystanków komunikacyjnych lub dworców należy do sfery władztwa publicznego (imperium), w które wyposażono gminę w celu zaspokajania potrzeb wspólnoty. Stronami tego stosunku są bowiem: gmina, która działa w charakterze organu władzy publicznej oraz podmiot, któremu przepisy prawa umożliwiają korzystanie z mienia komunalnego w ramach zasad określonych w przepisach regulujących organizację publicznego transportu zbiorowego. Ponadto tryb ustalania wysokości opłaty wskazuje, że mamy tu do czynienia z opłatą zbliżoną do daniny publicznej, a nie z ceną ustalaną w realiach rynkowych”.

Dodatkowo należy zauważyć, że jednostka samorządu terytorialnego nie ma swobody wydatkowania ewentualnych dochodów uzyskanych z opłat za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem albo zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego. Środki uzyskane w ww. sposób mogą być wydatkowane wyłącznie na cele wskazane w ustawie o publicznym transporcie drogowym. Jeżeli zatem jednostka zdecyduje się pobierać opłaty z tytułu udostępniania zewnętrznym podmiotom przystanków komunikacyjnych lub dworców to pobierane z tego tytułu należności stanowią należność o charakterze daniny publicznej, natomiast dochód uzyskany z jej poboru służy celom publicznym.

W konsekwencji należy wskazać, że w zakresie udostępniania dworców wraz z infrastrukturą towarzyszącą na rzecz zewnętrznych przewoźników Miasto – jako jednostka samorządu terytorialnego – spełnia obie przesłanki wskazane w art. 15 ust. 6 ustawy. Zatem udostępnianie przez Miasto dworca wraz z placem manewrowym, węzłem przesiadkowym, do korzystania przez przewoźników zewnętrznych jest bez wątpienia przejawem wykonywania władztwa publicznego. Podmiot sprawujący zarząd nad lokalnym transportem zbiorowym przy wykonywaniu tych czynności działa na ustawowo uregulowanych zasadach, a zatem nie jest w stanie dokonywać modyfikacji, dopuszczalnych w stosunkach cywilnoprawnych w ramach swobody zawierania umów. Tak więc, w świetle art. 15 ust. 6 ustawy, Miasto nie jest w tym przypadku podatnikiem podatku od towarów i usług i w konsekwencji czynność udostępniania przewoźnikom infrastruktury związanej z dworcem nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ponadto pomimo, że budynek dworca wraz z placem manewrowym, węzłem przesiadkowym wykorzystywane będą w celu świadczenia usług komunikacji zbiorowej, to ich budowa i utrzymanie służy realizacji zadań własnych. Należy wskazać, że ww. elementy infrastruktury są ogólnodostępne. W przypadku budowy dworca autobusowego należy wskazać, że jest on ogólnodostępny, każdy z pasażerów korzystających z płatnych przejazdów jak i bezpłatnych oraz postronne osoby mogą korzystać z budynku dworca. Zatem ww. wydatki będą miały związek zarówno ze sprzedażą opodatkowaną (m. in. sprzedażą biletów uprawniających do korzystania z transportu miejskiego/dzierżawą), jak i czynnościami pozostającymi poza zakresem działalności gospodarczej – zaspokajaniem potrzeb wspólnoty, jak i czynnościom udostępniania przewoźnikom zewnętrznym infrastruktury związanej z dworcem, dla których Miasto nie będzie działało w charakterze podatnika od towarów i usług.

W związku z powyższym z tytułu zakupów dotyczących budynku dworca wraz z placem manewrowym, węzłem przesiadkowym, będziemy mieli do czynienia z podatnikiem prowadzącym działalność o charakterze mieszanym (tj. działalność gospodarczą oraz działalność inną niż działalność gospodarcza).

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że Miasto będzie miało prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na budowę budynku dworca wraz z placem manewrowym, węzłem przesiadkowym w zakresie, w jakim te towary i usługi będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Natomiast w stosunku do wydatków poniesionych na dostawę systemu informacji pasażerskiej (…), systemu organizacji i zarządzania ruchem, dostawę i montaż wiat przystankowych wraz z wyposażeniem, dostawę i montaż wyposażenia dla … parkingów „…” dla … miejsc parkingowych łącznie oraz dostawę ekologicznych autobusów - … szt. wraz z wyposażeniem, należy wskazać, iż będzie Państwu przysługiwało pełne prawo do odliczenia podatku VAT od ww. wydatków. W opisie sprawy wskazali Państwo, że System informacji pasażerskiej oraz system organizacji i zarządzania ruchem służą wyłącznie obsłudze pasażerów komunikacji miejskiej. System organizacji i zarządzania ruchem będzie w całości służył wykonywaniu czynności opodatkowanych albowiem stanowią element usługi ekwiwalentnej z tytułu opłaty biletowej ponoszonej przez pasażera. Wiaty przystankowe wyposażone w urządzenia systemu informacji pasażerskiej oraz organizacji i zarządzania ruchem spełniają analogiczną funkcję stanowiąc spójną całość wraz z tymi systemami. Są wykorzystywane przez pasażerów komunikacji miejskiej. Wiaty przystankowe wraz w wyposażeniem będą służyły wykonywaniu czynności opodatkowanych, gdyż są one elementem systemu komunikacji miejskiej. Wskazać należy, że w sytuacji gdy – jak wynika z przedstawionych we wniosku okoliczności –przewoźnicy zewnętrzni nie będą korzystali z tych przystanków i w konsekwencji Miasto nie będzie pobierało opłat za korzystanie z przystanków, to w tej sytuacji wydatki związane z wiatami przystankowymi – jak wskazało Miasto – należy powiązać tylko i wyłącznie z działalnością opodatkowaną, jaką są dochody opodatkowane związane ze świadczeniem usług komunikacji miejskiej. Z opisu sprawy wynika, że dochody ze sprzedaży biletów wpływać będą na rachunek Miasta i stanowią dochód Miasta. Parkingi „…" mają służyć pasażerom komunikacji miejskiej i parkingi te nie będą miały charakteru ogólnodostępnego, a Miasto sprawować będzie kontrolę by osoby nie korzystające z komunikacji miejskiej nie korzystały z parkingów „…". Wyposażenie dla …parkingów „…” dla … miejsc parkingowych łącznie będą służyć czynnościom opodatkowanych, albowiem uprawnieni do korzystania z nich będą wyłącznie pasażerowie komunikacji miejskiej. Natomiast zakupione autobusy wraz z wyposażeniem zostały wydzierżawione operatorowi wybranemu w ramach konkurencyjnego i nieograniczonego trybu postępowania zgodnie z przepisami ustawy prawo zamówień publicznych (tryb podstawowy). Autobusy wraz z wyposażeniem służyć będą wyłącznie czynnościom opodatkowanym.

Z uwagi na treść przepisów ustawy należy zauważyć, że obowiązkiem podatnika w pierwszej kolejności, jest przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju działalności, z którym wydatki te są związane. Podatnik ma zatem obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. bezpośredniej alokacji.

Należy ponownie wskazać, że jeżeli takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z czynnościami opodatkowanymi, brak jest natomiast takiego prawa w stosunku do towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności niepodlegających temu podatkowi. Natomiast – w świetle powołanych przepisów art. 86 ust. 2a ustawy – w sytuacji, gdy przypisanie nabywanych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej – „sposób określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Mając na uwadze powyższe ustalenia, przepisy ustawy oraz przedstawiony opis sprawy, stwierdzam, że Miastu nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia pełnych kwot podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących wydatki poniesione na budynek dworca wraz z placem manewrowym, węzłem przesiadkowym, ponieważ Miasto będzie wykorzystywało tą infrastrukturę zarówno do działalności gospodarczej, jak również do celów innych niż działalność gospodarcza. Jeżeli będzie możliwe przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju działalności, z którym wydatki te są związane, Miastu będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z czynnościami opodatkowanymi, nie będzie natomiast przysługiwało w stosunku do towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności niepodlegających temu podatkowi. W sytuacji, gdy takie wyodrębnienie nie będzie możliwe, Miasto będzie zobowiązane do odliczenia podatku naliczonego od ww. wydatków przy zastosowaniu zasad określonych w art. 86 ust. 2a-2h ustawy oraz w przepisach rozporządzenia.

Natomiast w stosunku do wydatków poniesionych na dostawę systemu informacji pasażerskiej (…), systemu organizacji i zarządzania ruchem, dostawę i montaż wiat wraz z wyposażeniem dostawę i montaż wyposażenia dla … parkingów „…” dla … miejsc parkingowych łącznie oraz dostawę ekologicznych autobusów - … szt. wraz z wyposażeniem, warunki uprawniające do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego będą spełnione, ponieważ ww. wydatki będą związane wyłącznie z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Miastu będzie przysługiwało prawo do odliczenia pełnych kwot podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących te wydatki.

W omawianej sprawie prawo do odliczenia podatku VAT będzie przysługiwało pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych wynikających z treści art. 88 ustawy.

Tym samym, oceniając całościowo Państwa stanowisko uznałem je za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy, które nie zostały objęte pytaniem - nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Odnośnie powołanych przez Państwa wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego należy zauważyć, iż wyroki sądów, są to rozstrzygnięcia odnoszące się do indywidualnych spraw i co do zasady wiążą one strony postępowania w tych konkretnych, indywidualnych sprawach nie rozciągając swojego oddziaływania na inne, choćby podobne lub zbieżne sprawy. Zatem powołane orzeczenia nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Stosownie do art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

albo

w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00