Czy opłaty za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych stanowią element podstawy opodatkowania podatkiem VAT

Z art. 3b ust. 1 ustawy z 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej wynika między innymi obowiązek pobierania przez przedsiębiorców prowadzących jednostkę handlu detalicznego, jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną opłat za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych. Wysokość tych opłat określa rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 7 grudnia 2023 r. w sprawie stawek opłaty za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będące opakowaniami (Dz.U. poz. 2679).

Podstawą opodatkowania podatkiem VAT jest co do zasady wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej (art. 29a ust. 1 ustawy o VAT). Jak przy tym stanowi art. 29a ust. 6 pkt 1 ustawy o VAT, podstawa opodatkowania obejmuje podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku VAT.

Mając to na uwadze należy wskazać, że w przypadku mającej podobny charakter tzw. opłaty recyklingowej strona rządowa stoi na stanowisku, że opłata ta stanowi element podstawy opodatkowania podatkiem VAT (https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00278). Takie też jest stanowisko reprezentowane przez organy podatkowe (zob. przykładowo interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 listopada 2021 r., sygn. 0112-KDIL3.4012.291.1.MBN oraz z 29 grudnia 2021 r., sygn. 0114-KDIP1-3.4012.695.2021.1.MPE), jak również przez część sądów administracyjnych (zob. przykładowo wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 19 lipca 2022 r.,sygn. I SA/Po 70/22).

Podobnie rzecz się ma w przypadku wskazanych w treści pytania opłat za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych. W konsekwencji według autora opłaty te stanowią element podstawy opodatkowania (ceny netto) z tytułu dokonywania dostaw towarów lub świadczenia usług, których te opłaty dotyczą, a więc opodatkowane są podatkiem VAT według stawki VAT właściwej dla tych dostaw towarów lub świadczenia usług. Przyjęcie tego stanowiska oznaczałoby, że przedmiotowe opłaty nie powinny być odrębnie (jako odrębna pozycja) ewidencjonowane za pomocą kasy rejestrującej, lecz powinny być ewidencjonowane przy zastosowaniu kasy rejestrujące jako element ceny towarów lub usług, których dotyczą (a w konsekwencji z zastosowaniem właściwej dla nich stawki).

Zastrzec jednak pragnę, że można się spotkać z orzeczeniami sądów administracyjnych, z których wynika, że jednak opłaty recyklingowe nie stanowią elementy podstawy opodatkowania podatkiem VAT, a w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem (zob. przykładowo wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 10 października 2022 r., sygn. III SA/Wa 620/22). W konsekwencji nie można wykluczyć, że podobne stanowisko przyjmie się odnośnie opłat za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (na dzień dzisiejszy nie sposób jednak tego stwierdzić). W takim przypadku przedmiotowych opłat nie należałoby w ogóle ewidencjonować za pomocą kas rejestrujących (ani jako elementu ceny towarów lub usług, których dotyczą, ani odrębnie).

Powołane interpretacje:

interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 19 listopada 2021 r., sygn. 0112-KDIL3.4012.291.1.MBN,

interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 29 grudnia 2021 r., sygn. 0114-KDIP1-3.4012.695.2021.1.MPE).

Powołane orzecznictwo:

wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 19 lipca 2022 r., sygn. I SA/Po 70/22,

wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 października 2022 r., sygn. III SA/Wa 620/22.

Tomasz Krywan

doradca podatkowy, specjalista w zakresie prawa podatkowego. Autor wielu praktycznych odpowiedzi na pytania z zakresu prawa podatkowego i licznych publikacji na ten temat