Interpretacja indywidualna z dnia 29 grudnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-3.4012.421.2023.1.JSU

Obowiązek opodatkowania przejściowej nadwyżki energii.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Państwa wniosek z 27 września 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku opodatkowania nadwyżki energii, wpłynął 29 września 2023 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług (VAT). Przedmiotem działalności gospodarczej jest handel i produkcja wyrobów (...). Wnioskodawca siedzibę ma w (...), natomiast ponadto posiada (…) oddziałów (nie samobilansujących) w całej Polsce. W jednym z tych oddziałów, w oddziale (…), Wnioskodawca uzyskuje energię elektryczną z paneli fotowoltaicznych. W związku z tym Wnioskodawca zawarł z jednostką: X z/s w (…) umowę o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej w dniu (…) r. w zakładzie produkcyjno-usługowym w (…), w której to Wnioskodawca występuje jako „podmiot przyłączony”.

Wnioskodawca, także w związku z wytwarzaniem energii w powyższy sposób, zawarł z ww. podmiotem umowę kompleksową dla Przedsiębiorstw, przy czym jej integralną część stanowią m.in. ogólne warunki Umów Kompleksowych X dla Przedsiębiorstw (OWU), jak i cennik standardowy dla przedsiębiorstw oraz oferta sprzedawcy wraz z Regulaminem Oferty.

Dla przedmiotu niniejszego wniosku istotną okolicznością jest to, że Wnioskodawca w związku z wytwarzaniem energii przy użyciu paneli fotowoltaicznych może w danym okresie miesięcznym (w takich właśnie okresach Wnioskodawca rozlicza się jako podatnik VAT z tego podatku) zużyć na własne potrzeby mniej energii niż uzyskał, a zatem pojawia się dla niego jako prosumenta nadwyżka w postaci depozytu, którą w rozliczeniach z ww. jednostką kompensuje na swoje dobro, co powoduje obniżenie jego obciążenia wobec tej jednostki.

Taka właśnie sytuacja wystąpiła m.in. (…), za który to okres X wystawiła fakturę VAT, w której wykazała:

a)wartość energii pobranej,

b)depozyt (wskazana wyżej nadwyżka),

przy czym wartość do zapłaty stanowi różnica między wartościami z „a” i z „b”.

To oznacza potrącenie z kwoty należnej sprzedawcy kwoty nadwyżki energii (między wyprodukowaną a zużytą) stanowiącej depozyt.

Istotne jest również dla pełnego obrazu sprawy to, że zarówno Umowa Kompleksowa jak i jej integralne części (OWU i cennik standardowy) nie regulują kwestii fakturowania operacji rozliczania energii wytworzonej przez instalację fotowoltaiczną, ale jedynie sposób tego rozliczania (zwłaszcza depozytu, który stanowi nadwyżka). Jednakże rozliczenia z tytułu wytworzonej przez X energii elektrycznej w instalacji fotowoltaicznej należącej do Wnioskodawcy i nabycia tej energii przez Wnioskodawcę, obejmują cykl 12 miesięczny (inny niż okresy do rozliczenia podatku VAT przez Wnioskodawcę), co wynika nie tylko z ustaleń między stronami, ale przede wszystkim z przepisu art. 4 ust. 5 ustawy z dnia 20.02.2015 r. o odnawialnych źródłach energii (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 r. poz. 1436), dalej jako „ustawy OZE”.

Ponadto Wnioskodawca podkreśla, że zgodnie z art. 2 pkt. 27 lit. a ustawy OZE spełnia warunki prosumenta energii odnawialnej, gdyż nie jest producentem energii uzyskiwanej w instalacji fotowoltaicznej, ale ma status prosumenta.

Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług oznaczone we wniosku nr 1

Czy w związku z opisanym w stanie faktycznym rozliczeniem energii uzyskanej przez Wnioskodawcę przy użyciu instalacji fotowoltaicznej ma on obowiązek wytworzoną przez siebie przejściową nadwyżkę tej energii rozpoznać jako przedmiot opodatkowania w podatku od towarów i usług w miesiącach, w których taka nadwyżka może wystąpić, skoro w cyklu rozliczeniowym nadwyżka nie wystąpi, a zawarta przez Wnioskodawcę umowa jest umową kompleksową?

Państwa stanowisko w sprawie

Wnioskodawca uważa, że ze względu na przyjęty przez X sposób rozliczenia wytwarzanych przez niego nadwyżek energii, stanowiących rozliczany na zasadzie potrącenia depozyt tej energii, nie ma obowiązku rozpoznania przedmiotu opodatkowania w podatku VAT określonego w art. 5 ust. 1 pkt. 1 ustawy VAT (odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług).

Wnioskodawca twierdzi, że w przedstawionym przez niego stanie faktycznym nie dokonuje on dostawy towaru w rozumieniu wyżej powołanego przepisu, gdyż dostawy energii w sensie prawnym dokonuje i to na rzecz Wnioskodawcy jego kontrahent, fakt, iż energii wytworzonej w należącej do Wnioskodawcy instalacji fotowoltaicznej (o mocy … kW), zatem własność towaru (energii z ww. instalacji) w rozumieniu art. 7 ust. 1 pkt. 1 ustawy VAT przenoszona jest przez X na Wnioskodawcę a nie odwrotnie, czyli przedmiot opodatkowania występuje u kontrahenta Wnioskodawcy a nie u Wnioskodawcy.

Wątpliwości mogą natomiast powstać co do kwalifikacji prawnej, także w zakresie rozpoznania podatkowego w obszarze VAT, co do rozliczenia powstałej przejściowej nadwyżki (depozytu). Fakt skompensowania jej z wartością zobowiązania Wnioskodawcy z tytułu nabycia energii wydaje się nie zmieniać oceny, iż z cywilnoprawnego punktu widzenia mamy do czynienia z odsprzedażą przedmiotowej nadwyżki, przynajmniej w potocznym rozumieniu, co implikowałoby dla tej części rozliczenia jednak zastosowanie art. 5 ust. 1 pkt. 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy VAT, a zatem także obowiązek wystawienia faktury przez Wnioskodawcę (w umowie zawartej przez niego z kontrahentem brak regulacji odnośnie faktur).

Powyższa wątpliwość spowodowała, że Wnioskodawca zwrócił się (forma chat - oficjalna forma kontaktu z X) do kontrahenta o jego stanowisko w tej sprawie, i uzyskał następującą odpowiedź:

„Nie są Państwo zobowiązani do wystawiania nam faktur VAT, ponieważ posiadają Państwo umowę kompleksową w związku z czym to my jako firma X zajmujemy się Państwa rozliczeniem. W przypadku gdyby Państwa umowa była na odsprzedaż lub byliby Państwo wytwórcą energii to wtedy rozliczenie depozytu odbywało by się w inny sposób”. Wnioskodawca odnosząc się do tych twierdzeń zauważa, że faktycznie nie mamy prawnego statusu wytwórcy energii, zatem na pewno w tym zakresie nasz kontrahent prawidłowo określa stan prawny. Jeżeli natomiast chodzi o tezę, iż umowa nie jest na odsprzedaż (tezę dorozumianą z twierdzenia „gdyby (...) umowa była na odsprzedaż), to uważają Państwo (pomimo wcześniej podniesionej wątpliwości), że umowa nie jest na odsprzedaż w takim sensie, że Wnioskodawca nie ma możliwości nadwyżki (depozytu) spieniężyć (sprzedać za środki pieniężne lub inne instrumenty finansowe na rynku dowolnemu odbiorcy).

W obu zatem elementach wskazanych przez kontrahenta Wnioskodawcy (firmę X): braku statusu wytwórcy energii po stronie Wnioskodawcy i jednocześnie obowiązywaniu między stronami rozliczeń z instalacji fotowoltaicznej (należącej do Wnioskodawcy) umowy nie będącej umową na odsprzedaż kontrahent dokonuje oceny prawidłowej, a co najmniej uprawnionej.

W tej sytuacji skoro powołuje się na zawartą z Wnioskodawcą umowę kompleksową, która po jego stronie sytuuje obowiązki rozliczeniowe, obejmujące także rozliczenie Wnioskodawcy, to zdaniem Wnioskodawcy bezprzedmiotowe jest rozpoznawanie przez niego obowiązku podatkowego w VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt. 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy VAT.

Dla pełnego zobrazowania rzeczywistego skutku gospodarczego rozliczeń między X a Wnioskodawcą należy podkreślić fakt, że opisana nadwyżka będzie mieć charakter jedynie przejściowy. Pełny cykl rozliczeniowy wynosi bowiem 12 miesięcy, co powoduje, że praktycznie Wnioskodawca w takim cyklu nie będzie w stanie wytworzyć przedmiotowej nadwyżki. Cykl 12 miesięczny znajduje oparcie w przepisie art. 4 ust. 5 ustawy OZE w brzmieniu: „Rozliczeniu podlega energia elektryczna wprowadzona do sieci dystrybucyjnej nie wcześniej niż na 12 miesięcy przed datą wprowadzenia energii do sieci. Jako datę wprowadzenia energii do sieci przyjmuje się ostatni dzień danego miesiąca kalendarzowego, w którym ta energia została wprowadzona do sieci, z zastrzeżeniem, że niewykorzystana energia elektryczna w danym okresie rozliczeniowym przechodzi na kolejne okresy rozliczeniowe, jednak nie dłużej niż na kolejne 12 miesięcy od daty wprowadzenia tej energii do sieci”. Takie rozwiązanie prawne powoduje, że w ocenie Wnioskodawcy niemal nieprawdopodobne jest to, by w pełnym cyklu rozliczeniowym osiągnął jakąkolwiek nadwyżkę energii wytworzonej z jego instalacji fotowoltaicznej, gdyż z jednej strony musiałoby w takim okresie występować bardzo dużo dni z odpowiednim nasłonecznieniem, a z drugiej Wnioskodawca musiałby w bardzo istotny sposób zredukować pracę maszyn, urządzeń i generalnie swojej bazy materialnej, i być może jedynie wtedy wytworzenie nadwyżki w okresie 12 miesięcznym byłoby możliwe.

W ocenie Wnioskodawcy każda z obu tych przesłanek jest mało prawdopodobna. Wnioskodawca zwraca też uwagę na to, że jest jedynie prosumentem w rozumieniu przepisu art. 2 pkt. 27 lit. a ustawy OZE, który jako prosumenta energii odnawialnej definiuje: „odbiorcę końcowego wytwarzającego energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w mikroinstalacji, pod warunkiem, że w przypadku odbiorcy końcowego nie będącego odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, nie stanowi to przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej, określonej zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29.06.1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. z 2022 r. poz.459 i 830).

Wnioskodawca spełnia wszystkie przesłanki wymienione w tym przepisie, gdyż niewątpliwie jest odbiorcą końcowym, nie jest odbiorcą końcowym energii elektrycznej w gospodarstwie domowym i przede wszystkim nie jest to dla Wnioskodawcy przedmiot przeważającej działalności gospodarczej (nawet nie jest przedmiotem pomocniczym).

W takich okolicznościach sens gospodarczy rozliczeń między Wnioskodawcą a jego dostawcą wyklucza występowanie nawet w sensie cywilnoprawnym transakcji zbywania energii przez Wnioskodawcę, zwłaszcza, że w okresie rozliczeniowym nadwyżek po stronie Wnioskodawcy najprawdopodobniej nie będzie, zatem kwestia dostaw de facto jest bezprzedmiotowa.

Rozwiązanie to w przekonaniu Wnioskodawcy pozwala mu na nie rozpoznawanie obowiązku podatkowego, ani na nie wystawianie faktury, skoro transakcja w całości z uwzględnieniem praw Wnioskodawcy (prosumenta) oddaje sens ekonomiczny rozliczeń, tym bardziej, że nadwyżki mają lub będą mieć jedynie okresowy (w obrębie cyklu 12 miesięcznego cyklu) charakter. Nielogiczne wydaje się być wówczas wystawianie faktur na nadwyżki mające przejściowy charakter, bo wówczas po zakończeniu cyklu należałoby wystawiać faktury korygujące do zera, co nie ma większego sensu i zaprzecza istocie rozliczeń.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Zgodnie z art. 2 pkt 6 i 22 ustawy:

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Zauważyć należy, że pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Zatem czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zgodnie z art. 2 pkt 19 i pkt 27a ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1436), zwanej dalej „ustawą o OZE”:

Stosownie do art. 3 ustawy o OZE:

Zgodnie z art. 4 ust. 1a pkt 2 ustawy o OZE:

W myśl art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy o OZE:

Szczegółowy sposób rozliczania prosumenta z udostępnionej energii regulują przepisy art. 4 ust. 2a-7 ustawy o OZE.

Jak wynika z art. 4 ust. 3a ustawy o OZE:

Zgodnie z art. 4b ust. 1 ustawy o OZE:

Przepisy art. 4c ustawy o OZE definiują tzw. „depozyt prosumencki”:

W myśl art. 40 ust. 1a ustawy o OZE:

Na mocy art. 4 ust. 8 ustawy o OZE:

W zakresie, w jakim powołane przepisy dotyczą prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, wejdą one w życie 2 lipca 2024 r.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca, w jednym ze swoich oddziałów, uzyskuje energię elektryczną z paneli fotowoltaicznych. W związku z tym zawarł z X umowę o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej, w której występuje jako „podmiot przyłączony”.

Wnioskodawca zawarł także z ww. podmiotem umowę kompleksową dla Przedsiębiorstw, przy czym jej integralną część stanowią m.in. ogólne warunki Umów Kompleksowych X dla Przedsiębiorstw (OWU), jak i cennik standardowy dla przedsiębiorstw oraz oferta sprzedawcy wraz z Regulaminem Oferty.

Wnioskodawca w związku z wytwarzaniem energii przy użyciu paneli fotowoltaicznych może w danym okresie miesięcznym (w takich właśnie okresach Wnioskodawca rozlicza się jako podatnik VAT z tego podatku) zużyć na własne potrzeby mniej energii niż uzyskał, a zatem pojawia się dla niego jako prosumenta nadwyżka w postaci depozytu, którą w rozliczeniach z ww. jednostką kompensuje na swoje dobro, co powoduje obniżenie jego obciążenia wobec tej jednostki.

W (…) X wystawiła fakturę VAT, z której wynika potrącenie z kwoty należnej sprzedawcy kwoty nadwyżki energii (między wyprodukowaną a zużytą) stanowiącej depozyt.

Wskazali Państwo, że zarówno Umowa Kompleksowa jak i jej integralne części (OWU i cennik standardowy) nie regulują kwestii fakturowania operacji rozliczania energii wytworzonej przez instalację fotowoltaiczną, ale jedynie sposób tego rozliczania (zwłaszcza depozytu, który stanowi nadwyżka). Jednakże rozliczenia z tytułu wytworzonej przez X energii elektrycznej w instalacji fotowoltaicznej należącej do Wnioskodawcy i nabycia tej energii przez Wnioskodawcę, obejmują cykl 12 miesięczny (inny niż okresy do rozliczenia podatku VAT przez Wnioskodawcę), co wynika nie tylko z ustaleń między stronami, ale przede wszystkim z przepisu ustawy o OZE.

Ponadto Wnioskodawca spełnia warunki prosumenta energii odnawialnej zgodnie z art. 2 pkt. 27 lit. a ustawy OZE, gdyż nie jest producentem energii uzyskiwanej w instalacji fotowoltaicznej, ale ma status prosumenta.

Państwa wątpliwości, w zakresie podatku od towarów i usług, dotyczą ustaleniaczy w związku z rozliczeniem energii uzyskanej przez Spółkę przy użyciu instalacji fotowoltaicznej ma ona obowiązek wytworzoną przez siebie przejściową nadwyżkę tej energii rozpoznać jako przedmiot opodatkowania w podatku od towarów i usług w miesiącach, w których taka nadwyżka może wystąpić, skoro w cyklu rozliczeniowym nadwyżka nie wystąpi, a zawarta przez Spółkę umowa jest umową kompleksową.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług sprzedaż energii elektrycznej (stanowiącej towar), w tym energii wyprodukowanej z odnawialnych źródeł energii za wynagrodzeniem, co do zasady wpisuje się w definicję działalności gospodarczej i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna dostawa towarów, na zasadach dla niej określonych. Kwalifikacji tej nie zmienia treść art. 4 ust. 8 ustawy o OZE, gdyż ustawa o podatku od towarów i usług definiuje we własnym zakresie działalność gospodarczą i definicja ta jest szersza niż np. zakres działalności gospodarczej wynikający z ustawy – Prawo przedsiębiorców.

Znajduje to potwierdzenie w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-219/12 Fuchs, w którym Trybunał uznał, że:

Ustawa nie definiuje co należy rozumieć przez czynność odpłatną. Jednak dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika z ww. art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Zatem istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą będącą świadczeniem wzajemnym. Dostawcę towarów lub usługodawcę musi łączyć z odbiorcą stosunek prawny, z którego wynika obowiązek dostawy towarów lub świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia (świadczenia wzajemnego). Za dokonanie tych czynności, wynagrodzenie musi być wyrażalne w pieniądzu, co jednak nie oznacza, że musi mieć ono postać pieniężną, gdyż wynagrodzenie (odpłatność) jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową (zapłatą za towar lub usługę może być inny towar lub usługa), albo mieszaną (zapłata w części pieniężna, a w części rzeczowa). Innymi słowy, musi istnieć możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za dostawę towarów lub świadczenie usług.

Jak już więc wskazano, sprzedaż energii elektrycznej (stanowiącej towar), w tym energii wyprodukowanej z odnawialnych źródeł energii za wynagrodzeniem, co do zasady wpisuje się w definicję działalności gospodarczej i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna dostawa towarów, co znajduje potwierdzenie w ww. wyroku TSUE C-219/12.

Wskazany powyżej przepis art. 4b ust. 1 ustawy o OZE wyznacza wartość kwoty należnej prosumentowi za wprowadzenie energii elektrycznej do sieci dystrybucyjnej określając ją jako iloczyn ilości energii elektrycznej wynikający z salda ujemnego i rynkowej ceny energii elektrycznej. Kwotę tą należy uznać za wynagrodzenie należne Państwu, tj. prosumentowi, za dostawę energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji.

Z przywołanych przepisów ustawy o OZE wynika również, że wartość depozytu prosumenta jest przeznaczana na rozliczenie zobowiązań prosumenta, a zatem będzie pomniejszać kwotę podlegającą zapłacie przez prosumenta w danym okresie rozliczeniowym.

Depozyt prosumencki, który pokazuje ilości energii elektrycznej i wartości energii elektrycznej, o których mowa w art. 4 ust. 1a ustawy o OZE, oraz wynikającą z nich wartość środków za energię elektryczną należną prosumentowi za energię elektryczną wprowadzoną do sieci, jak wynika z powyższych przepisów, może pomniejszyć kwotę zobowiązania prosumenta wobec sprzedawcy energii elektrycznej z tytułu zakupu tej energii od sprzedawcy. Przeznaczenie depozytu prosumenta na rozliczenie zobowiązań prosumenta energii odnawialnej, z tytułu zakupu energii elektrycznej od sprzedawcy tej energii, nie powoduje, że nie dochodzi do dostawy energii elektrycznej przez prosumenta na rzecz sprzedawcy energii elektrycznej.

W konsekwencji Państwo, jako prosument – czynny podatnik VAT – poprzez wprowadzanie energii do sieci energetycznej będą dokonywać na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy.

Jak wynika z przepisów ustawy o OZE, w przypadku gdy prosument energii odnawialnej lub prosument zbiorowy energii odnawialnej czy prosument wirtualny wytworzył energię elektryczną w odnawialnym źródle energii i wprowadził ją do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w okresie od 1 lipca 2022 r. do 30 czerwca 2024 r., wartość energii elektrycznej (o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2 ustawy o OZE) jest wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego zgodnie z art. 4b ust. 1 ustawy o OZE, tj. jako iloczyn sumy ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej lub prosumenta zbiorowego energii odnawialnej w poszczególnych okresach rozliczania niezbilansowania (t) składających się na dany miesiąc kalendarzowy, oznaczonej w art. 4 ust. 2b symbolem Eb (t) przyjmującym wartości ujemne oraz rynkowej miesięcznej ceny energii elektrycznej, o której mowa w art. 4b ust. 5 ustawy o OZE, wyznaczonej dla danego miesiąca kalendarzowego.

Wskazany powyżej przepis art. 4b ust. 1 ustawy o OZE wyznacza wartość kwoty należnej prosumentowi za wprowadzenie energii elektrycznej do sieci dystrybucyjnej określając ją jako iloczyn ilości energii elektrycznej wynikający z salda ujemnego i rynkowej ceny energii elektrycznej. Kwotę tą należy uznać za należne Państwu (tj. prosumentowi) wynagrodzenie za dostawę energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji.

Fakt wzajemnego kompensowania zobowiązania prosumenta wobec przedsiębiorstwa energetycznego i tego przedsiębiorstwa wobec prosumenta (co wynika z art. 4c ust. 3 ustawy o OZE), pozostaje bez wpływu na określenie odpłatnego charakteru dokonywanej przez Państwa dostawy energii elektrycznej wytworzonej w instalacji. Depozyt prosumencki, który pokazuje ilości energii elektrycznej i wartości energii elektrycznej, o których mowa w art. 4 ust. 1a, oraz wynikającą z nich wartość środków za energię elektryczną należną prosumentowi za energię elektryczną wprowadzoną do sieci, jak wykazano wyżej, może pomniejszyć kwotę zobowiązania prosumenta wobec sprzedawcy energii elektrycznej z tytułu zakupu tej energii od sprzedawcy.

Tym samym wskazana przez Państwa wartość depozytu prosumenckiego, jaką przedsiębiorstwo energetyczne będzie rozliczać ze swoją należnością za sprzedaż energii pobranej przez Spółkę za ten okres rozliczeniowy nie będzie odzwierciedlać należnej Państwu kwoty wynagrodzenia z tytułu dostawy przez Państwa energii elektrycznej, ale będzie wyłącznie rozliczeniem z tytułu prowadzenia konta prosumenta i ewidencjonowanych na nim kwot depozytu prosumenckiego.

W tym miejscu należy wskazać, że stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy:

W myśl art. 29a ust. 6 ustawy:

Natomiast jak stanowi art. 29a ust. 7 ustawy:

Z przytoczonego powyżej przepisu art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Kluczowa dla konstrukcji podstawy opodatkowania jest analiza pojęcia wynagrodzenia rozumianego jako wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług.

Natomiast jak wynika z art. 4c ustawy o OZE, wartość Depozytu prosumenta jest przeznaczana na rozliczenie zobowiązań prosumenta, a zatem będzie pomniejszać kwotę podlegającą zapłacie przez prosumenta w danym okresie rozliczeniowym, przy czym wartość pomniejszenia nie może być większa niż wynagrodzenie brutto przysługujące sprzedawcy z tytułu samej sprzedaży energii elektrycznej.

Zatem środki zgromadzone na koncie Prosumenta jako depozyt Prosumenta mogą zostać wykorzystane jedynie jako forma zapłaty za zobowiązania Prosumenta w związku z zakupem energii elektrycznej. Środki te mogą posłużyć wyłącznie do uregulowania zobowiązań finansowych Prosumenta za energię pobraną z sieci.

Z uwagi na powyższe nie można zgodzić się z Państwem, że bezprzedmiotowe jest rozpoznawanie przez Spółkę obowiązku podatkowego w VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt. 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy VAT w związku z wytworzeniem przez Spółkę przejściowej nadwyżki.

Bez znaczenia w kontekście analizowanej sprawy pozostaje fakt, że opisana nadwyżka będzie mieć charakter jedynie przejściowy, bowiem pełny cykl rozliczeniowy wynosi 12 miesięcy, a w Państwa ocenie niemal nieprawdopodobne jest to, by w pełnym cyklu rozliczeniowym Spółka osiągnęła jakąkolwiek nadwyżkę energii wytworzonej z jej instalacji fotowoltaicznej, gdyż z jednej strony musiałoby w takim okresie występować bardzo dużo dni z odpowiednim nasłonecznieniem, a z drugiej Spółka musiałaby w bardzo istotny sposób zredukować pracę maszyn, urządzeń i generalnie swojej bazy materialnej, i być może jedynie wtedy wytworzenie nadwyżki w okresie 12 miesięcznym byłoby możliwe. Uważają Państwo, że każda z obu tych przesłanek jest mało prawdopodobna, co – Państwa zdaniem – powoduje, że praktycznie Spółka w takim cyklu nie będzie w stanie wytworzyć przedmiotowej nadwyżki.

Mając na uwadze konstrukcję normatywną podstawy opodatkowania, wyrażoną w przytoczonych powyżej art. 29a ust. 1 i ust. 6 ustawy oraz powołane przepisy ustawy o odnawialnych źródłach energii, należy podkreślić, że podstawą opodatkowania jest w istocie kwota należna, co istotne, pomniejszona o należny z tytułu danej dostawy podatek.

Z powyższych wyjaśnień wynika, że jeżeli w danym okresie rozliczeniowym Państwo jako Prosument wprowadzicie do sieci mniej energii elektrycznej niż z tej sieci pobierzecie, nie oznacza to, że po Państwa stronie w danym okresie rozliczeniowym nie wystąpi podstawa opodatkowania, a w związku z tym nie powstanie obowiązek podatkowy. Jeżeli z saldowania ilościowego dokonywanego w każdej godzinie doby będzie wynikało, że Prosument wprowadził więcej energii niż pobrał z sieci, w odniesieniu do tak wprowadzonej do sieci przez Państwa energii elektrycznej, wystąpi u Państwa podstawa opodatkowania, a w związku z tym powstanie również obowiązek podatkowy (pomimo, że w skali całego okresu rozliczeniowego pobraliście Państwo więcej energii niż wprowadziliście do sieci).

Mając na uwadze powyższe wyjaśnienia, wskazać należy, że podstawę opodatkowania u Państwa jako Prosumenta stanowi wartość ustalona jako iloczyn ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez prosumenta – po zbilansowaniu międzyfazowym i rynkowej ceny energii elektrycznej. Zatem, wskazana wartość (iloczyn energii wprowadzonej i ceny rynkowej) jest wartością należną Państwu jako Prosumentowi, a w konsekwencji wypełnia dyspozycję ww. art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.

Przechodząc do momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu sprzedaży energii, wskazać należy, że:

Zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy:

W myśl art. 19a ust. 2 ustawy:

Z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego. Powyższy przepis formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi, co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.

Zgodnie z treścią art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a cyt. ustawy:

Jak stanowi art. 19a ust. 7 ustawy:

Z powyższych regulacji wynika, że w przypadku dostaw energii elektrycznej na rzecz innego podatnika podatku VAT, obowiązek podatkowy powstaje, zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a oraz art. 19a ust. 7 ustawy, tj. z chwilą wystawienia faktury, jednakże faktura taka powinna być wystawiona najpóźniej z chwilą upływu terminu płatności. W sytuacji, gdy podatnik nie wystawił w tym terminie faktury lub wystawił ją z opóźnieniem – obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upływu terminu na jej wystawianie, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności.

Z opisu sprawy wynika, że ani zawarta przez Spółkę Umowa Kompleksowa jak i jej integralne części (OWU i cennik standardowy) nie regulują kwestii fakturowania operacji rozliczania energii wytworzonej przez instalację fotowoltaiczną. Ponadto uważacie Państwo, że w oparciu o otrzymaną odpowiedź od Operatora, powołującego się na zawartą z wami umowę kompleksową, obowiązki rozliczeniowe, obejmujące także rozliczenie Spółki należą do Operatora, a spółka nie rozpoznaje obowiązku podatkowego w VAT od dostarczanej do sieci Operatora nadwyżki energii wyprodukowanej w instalacji fotowoltaicznej.

Z powyższego nie wynika zatem aby pomiędzy Spółką a Operatorem został określony termin płatności przez Operatora na rzecz Spółki.

Zatem w tym przypadku Spółka winna rozpoznać obowiązek podatkowy z chwila wystawienia faktury.

Przepis art. 2 pkt 31 ustawy wprowadza definicję faktury, przez którą rozumie się dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.

W myśl art. 106a pkt 1 ustawy:

Na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Stosownie do art. 106i ust. 1 ustawy:

W myśl art. 106i ust. 2 ustawy:

Z kolei zgodnie z art. 106i ust. 3 ustawy:

Faktura jest podstawowym dokumentem potwierdzającym dokonanie transakcji opodatkowanej podatkiem od towarów i usług. Jest też podstawą prawidłowego rozliczenia podatku. Obowiązek wystawienia faktury spoczywa na podatnikach podatku od towarów i usług.

Zgodnie z zasadą ogólną fakturę wystawia się nie wcześniej niż 30. dnia przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, ale nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy lub wykonano usługę. Faktury dokumentujące dostawę energii elektrycznej należy wystawić z upływem terminu płatności w przypadku. W przypadku braku ustalenia terminu płatności należy stosować zasadę ogólną.

Przenosząc powyższe na grunt analizowanej sprawy wskazać należy, że skoro - jak wyjaśniono wcześniej - podstawą opodatkowania u Państwa jako Prosumenta jest wartość ustalona jako iloczyn ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez prosumenta – po zbilansowaniu międzyfazowym i rynkowej ceny energii elektrycznej, to zobowiązani są Państwo, stosownie do art. 106b ust. 1 ustawy, do udokumentowania fakturą ww. sprzedaży energii elektrycznej na rzecz X. Natomiast obowiązek podatkowy powstanie z chwilą wystawienia faktury.

Państwa stanowisko, w zakresie podatku od towarów i usług, należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Niniejsze rozstrzygnięcie dotyczy wyłącznie podatku od towarów i usług w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1, natomiast w zakresie pytań oznaczonych we wniosku nr 2 i 3 dotyczących podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku akcyzowego zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 2383).