Interpretacja indywidualna z dnia 8 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-1.4012.585.2023.2.MG

Podatek od towarów i usług, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupów towarów i usług nabytych w związku z realizacją zadań wynikających z podpisanej umowy.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 listopada 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 3 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupów towarów i usług nabytych w związku z realizacją zadań wynikających z podpisanej umowy. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 21 grudnia 2023 r. (wpływ 21 grudnia 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina A (dalej: „Gmina”, „Wnioskodawca”) zawarła umowę o dofinansowanie projektu „(...)” nr 1 w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego (...) na lata 2014-2020 oświadczając, że nie ma możliwości odzyskania poniesionego kosztu podatku VAT, którego wysokość została określona w kategorii wydatki kwalifikowalne we wniosku o dofinansowanie. Zadanie to jest realizowane w oparciu o uzyskaną decyzję o pozwoleniu na budowę, skutkiem czego Gmina pozyska do swojego zasobu mieszkaniowego dwa kolejne lokale mieszkalne o statusie lokali socjalnych. Wybudowane lokale będą nieodpłatnie wynajmowane obywatelom Ukrainy, którzy będą ponosić jedynie koszty za media, czyli za śmieci, wodę, ścieki, gaz i prąd. Po zakończeniu pięcioletniego kresu trwałości projektu Gmina będzie nadal właścicielem i dysponentem przedmiotowych lokali socjalnych oraz całej nieruchomości.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

1.Gmina jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT.

2.Realizacja projektu pn. „(...)” będzie się odbywała w ramach wykonywania zadań własnych Gminy, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.). Wynika to z art. 7 ust. 1 pkt 7 (Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy: 7) gminnego budownictwa mieszkaniowego). Ponadto realizacja tego zadania wynika z zapisów art. 12 ust. 1 pkt 8, ust. 4 i ust. 5 ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 103 ze zm.).

3.Towary i usługi nabywane w trakcie realizacji projektu będą wykorzystywane do czynności zwolnionych od podatku, tj. usług w zakresie wynajmowania lokali mieszkalnych.

4.Towary i usługi nabywane przez Gminę w ramach realizowanego projektu będą wykorzystywane wyłącznie do czynności zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, o których mowa w pkt 3.

5.Towary i usługi nabywane przez Gminę w ramach realizowanego projektu będą wykorzystywane wyłącznie do czynności zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Mówi o tym ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), o czym mowa w art. 43 ust. 1 „Zwalnia się od podatku pkt 36) usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe lub na rzecz społecznych agencji najmu, o których mowa w art. 22a ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 2224 oraz z 2022 r. poz. 807 i 1561)”.

6.Gmina będzie zawierała cywilnoprawne umowy najmu z najemcami lokali. Wybudowane lokale będą nieodpłatnie wynajmowane obywatelom Ukrainy, którzy ponosić będą jedynie koszty opłat za śmieci, wodę i ścieki oraz energii elektrycznej i gazu do celów bytowych i grzewczych, w oparciu o umowy zawarte z dostawcami.

7.Faktury związane z realizowanym projektem będą wystawiane następująco. Jako nabywca: Gmina A, (...), a jako odbiorca Zarząd Komunalny w A, będący jednostką budżetową Gminy powołaną do zarządzania mieszkaniowym zasobem lokali gminnych, a przy realizacji Projektu występujący w charakterze dodatkowego podmiotu zarządzającego Projektem, podczas gdy zgodnie z umową beneficjentem Projektu jest Gmina A.

Pytanie

Czy Gminie A będzie przysługiwało odliczenie podatku naliczonego od zakupów towarów i usług nabytych w związku z realizacją zadań wynikających z podpisanej umowy, o której mowa w części G?

Państwa stanowisko w sprawie

Gmina stoi na stanowisku, że nie ma prawa odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na realizację projektu wydzielenia dwóch lokali socjalnych w budynku jednorodzinnym w celu zapewnienia tymczasowego zakwaterowania dla obywateli Ukrainy.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty (art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym). W szczególności zadania własne obejmują sprawy m.in. gminnego budownictwa mieszkaniowego (art. 7 ust. 1 pkt 7 ustawy o samorządzie gminnym).

Realizacja tych zadań może następować także w drodze dostawy towarów i świadczenia usług (w zakresie dostaw i usług co do zasady odpłatnych).

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług  (t. j. Dz. U. Nr 54 poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, w tym robót budowlanych.

Przez dostawę towarów, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy.

Zgodnie z § 13 ust. 1 pkt 12 obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 r. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2010 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. Nr 246 poz. 1649), zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W myśl postanowień art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary są wykorzystywano do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7 suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Reasumując, Gmina A stoi na stanowisku, że nie będzie mogła skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur zakupowych w związku z realizowaną inwestycją, ponieważ prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, który we wnioskowanym przypadku nie zachodzi.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku – jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”. W myśl tego przepisu:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy:

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług, wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik, w rozumieniu art. 15 ustawy ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady, status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE.L. Nr 347 z 11 grudnia 2006 s. 1 ze zm.), zgodnie z którym:

Oznacza to, że organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych) – tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy:

Na mocy art. 7 ust. 1 pkt 7 cyt. ustawy:

Z kolei zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 103 ze zm.):

Stosownie do art. 2 ust. 1 ww. ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:

Na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:

W myśl art. 12 ust. 4 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:

Według art. 12 ust. 5 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:

Z opisu sprawy wynika, że Gmina jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT. Ponadto Gmina zawarła umowę o dofinansowanie projektu „(...)”. Realizacja ww. projektu będzie się odbywała w ramach wykonywania zadań własnych Gminy. Ponadto realizacje tego zadania wynika z zapisów art. 12 ust. 1 pkt 8, ust. 4 i ust. 5 ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Zadanie to jest realizowane w oparciu o uzyskaną decyzję o pozwoleniu na budowę, skutkiem czego Gmina pozyska do swojego zasobu mieszkaniowego dwa kolejne lokale mieszkalne o statusie lokali socjalnych. Gmina będzie zawierała cywilnoprawne umowy najmu z najemcami lokali. Wybudowane lokale będą nieodpłatnie wynajmowane obywatelom Ukrainy, którzy ponosić będą jedynie koszty opłat za śmieci, wodę i ścieki oraz energii elektrycznej i gazu do celów bytowych i grzewczych, w oparciu o umowy zawarte z dostawcami. Po zakończeniu pięcioletniego okresu trwałości projektu Gmina będzie nadal właścicielem i dysponentem przedmiotowych lokali socjalnych oraz całej nieruchomości. Towary i usługi nabywane przez Gminę w ramach realizowanego projektu będą wykorzystywane wyłącznie do czynności zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, tj. usług w zakresie wynajmowania lokali mieszkalnych. Faktury związane z realizowanym projektem będą wystawiane na Gminę, a jako odbiorca Zarząd Komunalny, będący jednostką budżetową Gminy powołaną do zarządzania mieszkaniowym zasobem lokali gminnych, a przy realizacji projektu występujący w charakterze dodatkowego podmiotu zarządzającego projektem, podczas, gdy zgodnie z umową beneficjentem projektu jest Gmina.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupów towarów i usług nabytych w związku z realizacją zadań wynikających z podpisanej umowy.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

W omawianej sprawie związek taki nie występuje, ponieważ – jak Państwo wskazali – realizacja ww. projektu będzie się odbywała w ramach wykonywania zadań własnych Gminy oraz realizacja tego zadania wynika z zapisów art. 12 ust. 1 pkt 8, ust. 4 i ust. 5 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Z kolei, towary i usługi nabywane przez Gminę w ramach realizowanego projektu będą wykorzystywane przez Państwa – jak wynika z opisu sprawy – wyłącznie do czynności zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy.

W związku z powyższym, ze względu na niespełnienie podstawowej pozytywnej przesłanki, warunkującej prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług, Gmina nie będzie miała – na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy – prawa do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących zakup towarów i usług związanych z realizacją zadania.

Ponadto wyjaśnić należy, że wydatki dotyczące poniesionych kosztów mediów nie wpływają na odliczenie podatku VAT z tytułu innych zakupów, tj. w tym przypadku zakupów inwestycyjnych związanych z realizacją projektu. W zaistniałych okolicznościach nie dojdzie bowiem do sytuacji, w której będzie miało miejsce przeniesienie na najemców kosztów inwestycji. Samo przenoszenie kosztów zużytych mediów należy traktować w tym przypadku jako odrębne świadczenie, które nie ma wpływu na prawo do odliczenia przez Gminę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu.

Podsumowując, Gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupów towarów i usług nabytych w związku z realizacją zadań wynikających z podpisanej umowy.

Tym samym Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zaznaczyć należy, że pojęcie „kosztu kwalifikowalnego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne Wnioskodawcy przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowalnym. W związku z powyższym nie zajęto stanowiska w tej sprawie.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Nadmienia się, że w niniejszej interpretacji udzielono odpowiedzi tylko w zakresie zadanego pytania. Inne kwestie nieobjęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U.  z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).