Interpretacja indywidualna z dnia 7 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.53.2024.1.MKA

Umorzenie kredytu mieszkaniowego - zaniechanie poboru podatku.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 stycznia 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 9 stycznia 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych umorzenia części zadłużenia z tytułu kredytu mieszkaniowego. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

31 sierpnia 2006 r. została podpisana umowa o udzielenie kredytu hipotecznego we frankach szwajcarskich („CHF”) na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej - zakup lokalu mieszkalnego pod adresem: (…). Kredyt został zaciągnięty przez Panią (…) („Wnioskodawczyni”; „Kredytobiorca”) jedynego Kredytobiorcę na cele mieszkaniowe swoje i małoletniego syna (…), pozostającego na utrzymaniu Wnioskodawczyni. Kredytodawcą był (…) S.A. („Bank”) z siedzibą w (…), wpisany pod numerem KRS (…) do Rejestru Przedsiębiorców.

We wskazanym lokalu Wnioskodawczyni wraz z synem zamieszkiwała przez okres od początku września do 12 listopada 2006 r. Wnioskodawczyni przed zamieszkaniem w lokalu podejmowała aktywne działania, aby przygotować zakupione mieszkanie do realizacji celów mieszkaniowych. W tym celu Wnioskodawczyni podejmowała kolejne działania tj.: przeniosła część wyposażania z byłego mieszkania, w pozostałej części mieszkanie zostało wyposażone w nowy sprzęt oraz meble. Jednocześnie lokal ten był i cały czas jest wskazany jako stałe miejsce zameldowania Wnioskodawczyni oraz jej małoletniego syna.

W okresie, w którym Wnioskodawczyni rozpoczęła zamieszkiwanie w zakupionym lokalu mieszkalnym, otrzymała atrakcyjną ofertę pracy we (...). W związku ze zmianą planów życiowych postanowiła wrócić do poprzedniego mieszkania, a zakupione mieszkanie zostało oddane w najem osobom trzecim.

Działanie Wnioskodawczyni było podyktowane chęcią uchronienia małoletniego syna przed stresem związanym ze zmianą szkoły podstawowej, mając na uwadze fakt, że w perspektywie najbliższego roku czekała go kolejna gwałtowna zmiana, jaką była wyprowadzka do (...) i rozpoczęcie edukacji w tamtejszych placówkach oświatowych.

Obecnie Kredytobiorca planuje zawarcie z Bankiem ugody, na mocy której, zaciągnięty kredyt hipoteczny w kwocie (...) PLN, waloryzowany kursem CHF zmieni walutę zadłużenia na PLN. Wnioskodawczyni spłaciła już (...) PLN, czyli kwotę przekraczającą pierwotną kwotę kredytu hipotecznego wyrażoną w PLN. W związku z waloryzacją sumy kredytu do kursu CHF, bank proponuje w ramach planowanej czynności prawnej, że Wnioskodawczyni pozostanie do spłaty wobec Banku z tytułu umowy kredytu hipotecznego, na dzień zawarcia ugody (...) PLN (w tym kapitał (...) PLN, odsetki (...) PLN). Jednocześnie Bank, wskutek zawartej ugody zobowiązuje się zwolnić Kredytobiorcę z długu (umorzyć dług) w kwocie (...) PLN, a Kredytobiorca zobowiązuje się do złożenia oświadczenia o przyjęciu zwolnienia. W związku ze zwolnieniem z długu zadłużenie Kredytobiorcy wobec Banku z tytułu zaciągniętego kredytu hipotecznego zostanie umorzone w całości.

Kredyt, którego część zostanie umorzona, został zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie;

Wnioskodawczyni przyjmuje do wiadomości, że w wyniku planowanego umorzenia długu, Bank może być zobowiązany do rozpoznania po jej stronie przychodu podatkowego i sporządzenia informacji PIT-11.

Jednocześnie Wnioskodawczyni przyjmuje do wiadomości, że w dniu 15 marca 2022 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Jednocześnie Kredytobiorca oświadcza, że wskazany wyżej kredyt hipoteczny został zaciągnięty na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej (lokalu mieszkalnego pod adresem: (…).

Wnioskodawczyni oświadcza również, że nie korzystała wcześniej z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej.

Pytanie

Czy kwota umorzonego długu Wnioskodawczyni wobec Banku na podstawie zawartej z Bankiem ugody, w świetle okoliczności przedstawionych w opisie stanu faktycznego może korzystać ze zwolnienia z podatku PIT na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

Pani stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawczyni, opisana w opisie zdarzenia przyszłego czynność prawna wypełnia znamiona zaniechania poboru podatku PIT na podstawie treści przepisu art. 22 § 1 pkt 1 ustawy O.P. w zw. z § 1 ust. 1-7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Zaciągnięty kredyt hipoteczny w ocenie Wnioskodawczyni jest związany z celami mieszkaniowymi, w rozumieniu treści przepisu art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy PIT. Ponadto kredyt został zaciągnięty na realizacje jednej inwestycji mieszkaniowej zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 1 lit. a rozporządzenia. Wnioskodawczyni nie korzystała również dotychczas z umorzenia wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego. Tym samym, w ocenie Wnioskodawczyni spełnia ona przesłanki zaniechania poboru podatku PIT od umorzonej kwoty kredytu hipotecznego zgodnie z rozporządzeniem.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawczyni

Opodatkowaniu podatkiem PIT podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartych w ustawie PIT bądź, co do których zaniechano poboru podatku.

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 ustawy PIT w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Treść przepisu art. 10 ustawy PIT wskazuje katalog przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem PIT. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są inne źródła. Stosowanie do treści przepisu art. 20 ust. 1 ustawy PIT za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy PIT, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jak wskazuje Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 4 grudnia 2023 r. o sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.723.2023.2.KR użyte w treści przepisu art. 20 ust. 1 ustawy PIT sformułowanie „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W kontekście powyższego zdaniem Wnioskodawczyni zawarcie ugody z Bankiem, na mocy której nastąpi zamiana waluty kredytu hipotecznego z CHF na walutę polską PLN, przy jednoczesnym zwolnieniu z długu, nakazuje kwalifikować umorzoną kwotę zadłużenia jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy PIT.

Powyższe znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych, co potwierdza wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 maja 2012 r., o sygn. II FSK 2633/10, w którym Sąd stwierdza, że: „gdy dochodzi do umorzenia wierzytelności przez kredytodawcę nie jest istotne, czy u podstaw uzyskanego nieodpłatnego świadczenia leży umowa o zwolnienie z długu, czy też decyzja wierzyciela o rezygnacji z dochodzenia należności. Zasadnicze znaczenie ma bowiem to, że w następstwie takich zdarzeń dłużnik zostaje zwolniony z obowiązku spłaty zadłużenia. Po jego stronie powstaje tym samym przychód stanowiący równowartość umorzonej kwoty zobowiązania, którego nie musi już świadczyć na rzecz wierzyciela. Faktyczna rezygnacja wierzyciela z dochodzenia należności prowadzi więc do powstania przychodu, podobnie jak w przypadku zawarcia umowy o zwolnienie z długu, albowiem w każdym z tych przypadków po stronie dłużnika ustaje obowiązek spełnienia świadczenia. Należy bowiem zauważyć, że pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” obejmuje wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”.

Stosownie do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, Minister Finansów zarządza zaniechanie poboru podatku PIT od kwot:

1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku, gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

Przy czym przez jedną inwestycję mieszkaniową zgodnie z rozporządzeniem rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jednego gospodarstwa domowego albo więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn.

Natomiast przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5 rozporządzenia, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że powyższe przesłanki warunkujące możliwość skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w przedmiotowym rozporządzeniu zostały spełnione przez Wnioskodawczynię.

Celem, który przyświecał Wnioskodawczyni przy zakupie lokalu mieszkalnego, było zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jej i jej małoletniego syna. Rozporządzenie wskazuje, że zwolnienie ma zastosowanie do kredytów hipotecznych zaciągniętych celem zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przykładowo w interpretacji indywidualnej z 25 października 2022 r., o sygn. 0115-KDIT2.4011.458.2022.2.RS stwierdził, że: „Należy wskazać, że w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe zrezygnowano z wymogu zaciągnięcia kredytu na "własne" cele mieszkaniowe ze względu na fakt, że zabezpieczone hipotecznie kredyty na cele mieszkaniowe zaciągane były niejednokrotnie przez osoby blisko ze sobą spokrewnione (np. rodzice na rzecz dzieci, w tym w charakterze współkredytobiorców, bez zamiaru zamieszkiwania razem z dziećmi). Określając kredyt mieszkaniowy objęty zaniechaniem, rozporządzenie odwołuje się do wydatków, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przy czym zaniechanie nie powinno przysługiwać osobom, które zaciągnęły kredyt/kredyty na wiele odrębnych lokali, przeznaczonych na wynajem czy też zaspokajających potrzeby różnych gospodarstw domowych”.

W konsekwencji, w opinii Wnioskodawczyni zakup lokalu mieszkalnego podyktowany chęcią zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych swoich i małoletniego syna wypełnia znamiona przesłanki zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych, o których mowa w cytowanym rozporządzeniu.

Na początkowym etapie po dokonaniu odbioru mieszkania Wnioskodawczyni wspólnie z małoletnim synem zamieszkiwała w zakupionym lokalu. Okres przeprowadzki do nowego lokalu mieszkalnego zbiegł się jednak z otrzymaniem atrakcyjnej oferty pracy za granicą. Wnioskodawczyni zdecydowała się przyjąć ofertę pracy, niemniej wiązało się to z koniecznością wyprowadzki za granicę i zamianą dotychczasowego otoczenia. Wnioskodawczyni chcą uchronić syna przed kumulacją stresu związanego ze zmianą szkoły, spowodowanej zmianą miejsca dotychczasowego zamieszkania, zdecydowała się wyprowadzić z nowo zakupionego mieszkania i wrócić do pierwotnego mieszkania, aby małoletni syn mógł kontynuować edukację w dotychczasowej szkole podstawowej, tak aby nie narażać małoletniego na ciągłe i gwałtowne zmiany otoczenia, mając na uwadze, że w perspektywie najbliższego roku wspólnie z małoletnim dzieckiem wyprowadzi się do obcego kraju, gdzie będzie on kontynuował edukację.

Tym samym, zakup lokalu mieszkalnego, który był finansowany kredytem hipotecznym zaciągniętym w CHF miał na celu realizowanie w pierwszej kolejności potrzeb mieszkaniowych Wnioskodawczyni i jej małoletniego syna. Wskutek zmiany planów życiowych po upływie określonego czasu Wnioskodawczyni zdecydowała się na oddanie lokalu mieszkalnego w najem. W konsekwencji, w opinii Wnioskodawczyni do umorzonej kwoty kredytu hipotecznego zastosowanie powinny znaleźć postanowienia rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

W zbliżonym stanie faktycznym, w podobnym tonie wypowiedział się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 25 października 2022 r., o sygn. 0115-KDIT2.4011.458.2022.2.RS, w której stwierdzono, że skoro kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na własne potrzeby (w szczególności nie dla celów zarobkowych), tj. dla pozostających na utrzymaniu dzieci, na zaspokojenie ich potrzeb mieszkaniowych, to do umorzonej kwoty kapitału z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na zakup spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Bez znaczenia przy tym rozstrzygnięciu pozostawał fakt, że syn podatnika zamieszkiwał w zakupionym mieszkaniu tylko przez okres 10 miesięcy, a w pozostałym okresie mieszkanie było wynajmowane.

W opinii Wnioskodawczyni relatywnie krótki okres faktycznego zamieszkiwania w nabytym lokalu mieszkalnym nie powinien wypływać na możliwość zastosowania zwolnienia z podatku PIT, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Ustawa o podatku PIT nie precyzuje ram czasowych, w jakich powinien zostać zrealizowany cel mieszkaniowy, aby można było stwierdzić, że nastąpiła realizacja celu mieszkaniowego podatnika.

Powyższe znajduje również potwierdzenie w interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 4 stycznia 2023 r., o sygn. 0114.KDIP3-2.4011.960.2022.2.MN, w której stwierdza, że: „w zakresie celu mieszkaniowego ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie określa, kiedy i jak długo podatnik powinien mieszkać w nabytym lokalu mieszkalnym, żeby nastąpiła realizacja celu mieszkaniowego. Tym samym brak jest podstaw do uznania, że podatnik nie realizuje celu mieszkaniowego w przypadku, gdy nabył lokal mieszkalny w celu zamieszkania w nim, ale - z różnych powodów - zamieszka po upływie określonego czasu”.

W przedmiotowej sprawie istotne jest również, że Wnioskodawczyni w wyniku zawarcia ugody z Bankiem nie uzyskuje żadnego realnego przysporzenia finansowego/majątkowego. Jak wskazywano w przedstawionym stanie faktycznym, Wnioskodawczyni spłaciła już równowartość pierwotnej kwoty kredytu wyrażoną w PLN a zawarcie ugody z bankiem ma na celu odstąpienie od kontynuowania sporu sądowego w zakresie ważności umowy kredytowej oraz dokonanie finalnego rozliczenia umowy kredytowej z Bankiem.

Mając na uwadze powyższe, w opinii Wnioskodawczyni w zakresie przestawionego stanu faktycznego znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku PIT na podstawie rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 27 marca 2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnychświadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Wskazać również należy, że dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez bank wierzytelności od kredytu mieszkaniowego, zaciągniętego przez Panią, wskazać należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Tak więc, dla umorzenia wierzytelności konieczna jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym miejscu należy wskazać na rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592 ze zm.).

Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów:

Natomiast z § 3 ww. rozporządzenia wynika, że:

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem w Pani sprawie fakt, że po krótkotrwałym zamieszkiwaniu w nabytym mieszkaniu wynajęła je Pani nie ma znaczenia dla możliwości skorzystania z zaniechania poboru podatku od uzyskanego przychodu na podstawie ww. rozporządzenia.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że umorzenie przez bank części kwoty kredytu zaciągniętego przez Panią na zakup lokalu mieszkalnego, stanowić będzie dla Pani przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 tej ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże, do uzyskanego przez Panią przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, o którym mowa we wniosku, zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Będzie Pani bowiem spełniać wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Ponadto informuję również, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony, do oceny dokumentów załączonych do wniosku; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego, bądź zdarzenia przyszłego, przedstawionym przez Panią i Pani stanowiskiem.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).