1. Prawo do zasiłku opiekuńczego

Zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad:

• zdrowym dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku:

- nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których uczęszcza dziecko, a także w przypadku choroby niani, z którą rodzice mają zawartą umowę uaktywniającą (o której mowa w art. 50 ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3), lub dziennego opiekuna, sprawujących opiekę nad dzieckiem,

- porodu lub choroby małżonka osoby ubezpieczonej lub rodzica dziecka, który stale opiekuje się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwiają temu małżonkowi lub rodzicowi sprawowanie opieki,

- pobytu małżonka osoby ubezpieczonej lub rodzica dziecka w szpitalu albo innym przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne;

• chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat;

• innym chorym członkiem rodziny, za którego uważa się: małżonka, rodziców, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo, dzieci po ukończeniu 14 lat, rodzica dziecka, ojczyma i macochę. Za dzieci uważa się dzieci własne ubezpieczonego lub jego małżonka oraz dzieci przysposobione, a także dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie.

Nowelizacja przepisów, wprowadzona ustawą z 15 maja 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz niektórych innych ustaw, dała ubezpieczonemu prawo do zasiłku opiekuńczego z tytułu konieczności sprawowania osobistej opieki nad zdrowym dzieckiem do lat 8 w razie:

• porodu,

• choroby,

• pobytu np. w szpitalu,

nie tylko, tak jak poprzednio, małżonka ubezpieczonego, ale także rodzica dziecka stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród, choroba czy pobyt w szpitalu uniemożliwiają temu małżonkowi albo rodzicowi dziecka sprawowanie nad nim opieki. Zmiana ta stanowiła tylko oficjalne dostosowanie brzmienia przepisu do od dawna funkcjonującej wykładni. Jak bowiem już wcześniej wskazywał ZUS (w komentarzu do ustawy zasiłkowej), przy ustalaniu prawa do zasiłku opiekuńczego z tytułu sprawowania opieki nad zdrowym dzieckiem analogicznie jak małżonkowie traktowani byli rodzice dziecka niepozostający w formalnym związku małżeńskim, lecz pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym, i w razie choroby, porodu lub pobytu w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej jednego z nich drugiemu przysługiwał zasiłek opiekuńczy.