Postanowienie SN z dnia 5 marca 2024 r., sygn. II PSK 14/23

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Robert Stefanicki

w sprawie z powództwa M. J.
‎przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz przez Prezesa Rady Ministrów

oraz przeciwko Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji
‎o zadośćuczynienie, odszkodowanie, rentę wyrównawczą, rentę z tytułu zwiększonych potrzeb i ustalenie odpowiedzialności na przyszłość,
‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 5 marca 2024 r.,
‎skargi kasacyjnej strony pozwanej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie
‎z dnia 31 maja 2022 r., sygn. akt III APa 50/21,

1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,

2. zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 2025 (dwa tysiące dwadzieścia pięć) złotych z ustawowymi odsetkami za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia postanowienia zobowiązanemu do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu kasacyjnym.

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Warszawie XXI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 1 marca 2021 r. oddalił powództwo M. J. skierowane przeciwko Skarbowi Państwa, reprezentowanemu przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji i Prezesa Rady Ministrów oraz Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji o zadośćuczynienie, odszkodowanie, rentę wyrównawczą oraz na zwiększone potrzeby i ustalenie odpowiedzialności na przyszłość; nie obciążył powoda kosztami zastępstwa procesowego strony pozwanej; wydatki tymczasowo poniesione przez Skarb Państwa przejął na rachunek Skarbu Państwa.

Sąd Okręgowy ustalił, że M. J. był zatrudniony w Zakładzie Obsługi Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji na stanowisku robotnika magazynowego w Wydziale Remontów i Eksploatacji w okresie od 1 czerwca 1997 r. do 7 grudnia 2009 r. Umowa o pracę została rozwiązana na mocy porozumienia s tron. Zakład Obsługi był gospodarstwem pomocniczym wyodrębnionym przy jednostce budżetowej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Na mocy art. 87 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 157, poz. 124) z dniem 31 grudnia 2010 r. ukończono likwidację gospodarstw pomocniczych. Zgodnie z art. 89 ust. 4 tej ustawy pozostałe po likwidacji składniki majątkowe, należności i zobowiązania likwidowanego gospodarstwa pomocniczego przejęła jednostka budżetowa, przy której funkcjonowało gospodarstwo. W przypadku pracodawcy M. J. było to Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. W dniu 1 kwietnia 2009 r. powód wraz z trzema współpracownikami wykonywał prace porządkowe. Następnie na polecenie bezpośredniego przełożonego udał się w okolice parkingu przy ul. […], gdzie miał przesunąć (w pozycji poziomej) położony tam fragment ogrodzenia bramy, a następie uprzątnąć liście. Po dotarciu na miejsce okazało się, że we wskazanym miejscu znajdują się dwa elementy ogrodzenia jeden na drugim. Pracownicy postanowili dokładnie wyczyścić teren i w związku z tym podnieśli jeden z nich i oparli pionowo o drzewo. Dwaj pracownicy – A. W. i M. Ł. udali się następnie po potrzebne narzędzia, a powód wraz ze Z. W. pozostali na miejscu i przytrzymywali przęsło bramy. Gdy Z. W. próbował przy pomocy drutu przymocować do drzewa podtrzymywaną bramę, powód stracił równowagę, co spowodowało, że fragment ogrodzenia przewrócił się na niego i go przygniótł. Reakcja pozostałych pracowników była dosyć szybka, unieśli bramę i wyciągnęli spod niej powoda. Na miejsce nie wezwano karetki pogotowia, powód został zawieziony do szpitala samochodem służbowym. W chwili zdarzenia bezpośredni przełożony powoda M. P. nie sprawował nadzoru nad wykonywanymi przez pracowników pracami, w tym nad dokonującymi przesunięcia fragmentu bramy ogrodzenia, co miało wpływ na przedmiotowy wypadek. Wiedział on, że ze sprzątnięciem terenu wiąże się konieczność przemieszczenia ciężkiego elementu bramy i nie ustalił z pracownikami sposobu wykonania pracy. W szpitalu okazało się, że powód ma wieloodłamowe złamanie miednicy: obu gałęzi kości łonowej prawej i lewej, złamanie wyrostków poprzecznych L5, złamanie podłużne kości krzyżowej, pośrodkowe i po stronie lewej oraz uszkodzenie pęcherza moczowego. Powód przebywał w szpitalu do 15 kwietnia 2009 r. Po wyjściu ze szpitala opiekowała się nim mama. Jako osoba leżąca powód wymagał stałej opieki i pomocy przy wykonywaniu podstawowych czynności życia codziennego takich jak mycie, ubieranie, przygotowywanie posiłków, karmienie, zmiana opatrunków. Następnie z uwagi na utrzymującą się gorączkę od 15 maja 2009 r. do 5 czerwca 2009 r. M. J. ponownie trafił do szpitala w związku ze stanem gorączkowym i zapalnym miednicy małej, został operowany 20 maja 2009 r. Kolejną operację powód miał w lipcu 2009 r. - dokonano wówczas zespolenia kikuta cewki moczowej z pęcherzem moczowym. W szpitalu powód przebywał jeszcze w dniach 7-10 października 2009 r., 22-26 kwietnia 2010 r. W związku z rozpoznaniem u M. J. zwężenia zespolenia cewkowo-pęcherzowego konieczne było dwukrotne wykonanie uretrotomii optycznej wewnętrznej, rekonstrukcji cewki tylnej (zwężenie cewki moczowej). Dodatkowo wystąpiły zaburzenia korzeni nerwowych i splotów rdzeniowych oraz przepuklina centralna krążka L5/S1. 1 sierpnia 2011 r. u powoda zdiagnozowano zaburzenia pozabiegowe - nietrzymanie moczu i brak erekcji. W dniu 5 maja 2009 r. pracodawca sporządził protokół nr […] ustalenia okoliczności i przyczyn zdarzenia przy pracy, w którym uznano, że wypadek, jakiemu uległ M. J. w dniu 1 kwietnia 2009 r., miał miejsce przy pracy. Decyzją z 26 października 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustalił u powoda 45% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu doznanego w związku z wypadkiem przy pracy i przyznał mu jednorazowe odszkodowanie w wysokości 29.025 zł. Powód odwołał się od powyższej decyzji do Sądu Rejonowego w Warszawie, który wyrokiem z 14 kwietnia 2015 r. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał mu prawo do jednorazowego odszkodowania w wysokości równej 48% uszczerbkowi na zdrowiu. Decyzją z 30 listopada 2009 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał powodowi rentę z tytułu całkowitej niezdolności od pracy w związku z wypadkiem przy pracy od 30 września 2009 r. tj. od zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego do 31 grudnia 2010 r. Decyzją z 28 grudnia 2010 r. ponownie ustalono jego prawo do renty do 31 grudnia 2011 r. Od 1 stycznia 2012 r. powodowi przyznano rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy, ostatnia decyzja z 8 marca 2018 r. przyznaje tę rentę na okres do 28 lutego 2021 r. Po wypadku życie powoda bardzo się zmieniło, miał problemy zdrowotne i psychiczne, nie może mieć dzieci i też pod tym kątem czuje się kaleką. Przed wypadkiem prowadził czynny tryb życia, tj. uprawiał sport, grał w koszykówkę, jeździł na rowerze, chodził na basen z córką, a po wypadku powód może wykonywać prace lekkie, w pozycji siedzącej lub też prace w warunkach pracy chronionej. Od 1 września 2015 r. powód pracuje jednak jako ochroniarz przy monitoringu i z tego tytułu otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 2.500 zł netto.