Wyrok NSA z dnia 8 listopada 2023 r., sygn. II OSK 293/21

Zgodnie z przepisami prawa geologicznego i górniczego oraz ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego powinien uwzględniać udokumentowane złoża kopalin oraz określać granice i sposób zagospodarowania terenów górniczych, a brak takiego uwzględnienia może stanowić podstawę do stwierdzenia nieważności uchwały dotyczącej planu w tej części. W konsekwencji obciąża to gminę obowiązkiem sporządzenia lub aktualizacji planu w przypadku wydania koncesji na wydobycie na danym terenie. 

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Paweł Miładowski (spr.) Sędziowie Sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz Sędzia NSA Grzegorz Czerwiński Protokolant starszy asystent sędziego Tomasz Szpojankowski po rozpoznaniu w dniu 8 listopada 2023 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Gminy P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 23 września 2020 r. sygn. akt II SA/Gd 103/17 w sprawie ze skargi C. sp. z o.o. z siedzibą w P. na uchwałę Rady Gminy P. z dnia [...] grudnia 2006 r. nr [...] w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentu obrębu geodezyjnego [...], gmina P. I. oddala skargę kasacyjną; II. odstępuje od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego w całości.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 23 września 2020 r., sygn. akt II SA/Gd 103/17, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, uwzględniając skargę C. sp. z o.o. w P., stwierdził nieważność uchwały Rady Gminy P. z dnia [...] grudnia 2006 r., nr [...], w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania [...], w częściach obejmujących: § 5 ust. 3 pkt 6, § 7 karty terenu nr 13 nr strefy 45.P,U i karty terenu nr 16 nr terenu 028.KD w odniesieniu do działki [...] położonej w gminie P., w miejscowości S., dla której Sąd Rejonowy [...], Wydział III Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą nr [...].

W ocenie Sądu, skarżąca Spółka jako użytkownik wieczysty nieruchomości stanowiącej ww. działkę, objętej planem wykazała, że jej interes prawny został naruszony zaskarżoną uchwałą. Z dokumentacji zgromadzonej w sprawie wynika, że na ww. działce zlokalizowane jest złoże piasku i piasku ze żwirem, które objęte jest aktualną decyzją udzielającą skarżącej koncesji na wydobywanie tych kopalin do 31 grudnia 2022 r. Tymczasem treść planu miejscowego całkowicie pomija, że m.in. na ww. działce występuje udokumentowane złoże kopalin "P." oraz nie uwzględnia uprawnienia do jego eksploatacji, które posiada skarżąca Spółka w ramach aktualnej koncesji. Wobec tego, skarżąca ma realne trudności z uzyskaniem pozytywnej opinii właściwego organu dla planu ruchu zakładu górniczego, wymaganej przepisami art. 108 ust. 6b ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2020 r. poz. 1064), zwanej dalej "p.g.g. z 2011 r.", albowiem kryterium opinii jest nienaruszanie zamierzoną działalnością przeznaczenia lub sposobu korzystania z nieruchomości określonego w art. 7, czyli wynikającego z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz odrębnych przepisów. Skarżąca potwierdziła, przedłożonymi dokumentami, że nie może wykonywać przysługujących jej uprawnień związanych z eksploatacją złoża "P.".

Przechodząc do merytorycznej oceny planu miejscowego Sąd powołał się na art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2020 r. poz. 293 ze zm.), zwanej dalej "u.p.z.p.", oraz wskazał, że w niniejszej sprawie mamy do czynienia z udokumentowanym występowaniem na działce nr 158/19 złoża kopaliny w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2005 r. Nr 228 poz. 1947 ze zm.), zwanej dalej "p.g.g. z 1994 r.". Determinuje to konieczność analizy uwarunkowań prawnych niezbędnych do uwzględnienia w planie miejscowym zarówno w zakresie ochrony złóż, jak i ich eksploatacji (patrz: art. 15 ust. 2 pkt 7 u.p.z.p. w zw. z art. 1 ust. 2 pkt 3 u.p.z.p., art. 72 ust. 1 pkt 2, art. 3 pkt 13 lit. a, art. 81 ust. 1 i 3, art. 125 i art. 126 ust. 1 przepisami ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2006 r. Nr 129 poz. 902 ze zm.), zwanej dalej "p.o.ś.", oraz art. 48 p.g.g. z 1994 r., art. 95 ust. 1 p.g.g. z 2011 r.). Zagospodarowanie terenów położonych na obszarze złoża powinno uwzględniać istnienie złoża tak, aby możliwa była jego eksploatacja w przyszłości. Oznacza to, że szczegółowe warunki zagospodarowania konkretnego terenu, powinny uwzględniać istnienie złoża tak aby możliwa była jego eksploatacja także w przyszłości. Ochrony tej nie można jednak utożsamiać z możliwością arbitralnego decydowania przez organ uchwałodawczy gminy nie tylko o całkowitym i definitywnym uniemożliwieniu eksploatacji kopaliny, lecz nawet z możliwością decydowania o sposobie racjonalnego wykorzystania złoża, w tym o sposobie zastosowania techniki wydobycia (por. wyroki NSA: z 10 stycznia 2018 r., II OSK 356/17; z 1 grudnia 2015 r., II OSK 2323/15; wyrok WSA w Warszawie z 18 sierpnia 2016 r., IV SA/Wa 884/16; wyrok WSA w Poznaniu z 28 kwietnia 2016 r., IV SA/Po 826/15; wyrok NSA z 8 grudnia 2009 r., II OSK 1669/09; wyrok SN z 18 stycznia 2002 r., III RN 192/00, OSNAP 2002, nr 15, poz. 347; wyrok WSA w Poznaniu z 24 września 2008 r., III SA/Po 348/08; postanowienie NSA z 5 marca 2010 r., II OSK 1931/09).