Wyrok NSA z dnia 22 października 2009 r., sygn. I OSK 401/09

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Irena Kamińska Sędziowie NSA Janina Antosiewicz Leszek Kiermaszek (spr.) Protokolant Tomasz Zieliński po rozpoznaniu w dniu 22 października 2009 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej I. M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 listopada 2008 r. sygn. akt II SA/Wa 1087/08 w sprawie ze skargi I. M. na decyzję Prezesa Rady Ministrów z dnia [...] czerwca 2008 r. nr [...] w przedmiocie przyznania emerytury specjalnej oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 28 listopada 2008 r., sygn. akt II SA/Wa 1087/08, oddalił skargę wniesioną przez I. M. na decyzję Prezesa Rady Ministrów z dnia [...] czerwca 2008 r., nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania emerytury specjalnej. W uzasadnieniu tego wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny przytoczył następujący stan faktyczny i prawny sprawy:

Decyzją z dnia [...] maja 2008 r., nr [...] Prezes Rady Ministrów odmówił I. M. przyznania emerytury specjalnej. Po rozpoznaniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy Prezes Rady Ministrów utrzymał swoją decyzję w mocy. Uzasadniając to rozstrzygnięcie, powołując się na art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2004 r., Nr 39, poz. 353 ze zm.), dalej zwanej ustawą o emeryturach i rentach, podkreślił, że przyznanie wskazanego w tym przepisie świadczenia jest możliwe w szczególnie uzasadnionych przypadkach, jednakże ustawodawca nie określił warunków, jakie winny być spełnione aby można było to świadczenie przyznać. Rozpatrując wnioski o świadczenie specjalne jego ocenie podlega sytuacja bytowa wnioskodawcy, lecz nie stanowi ona jedynego kryterium przyznania tego świadczenia. Po stronie wnioskodawcy muszą bowiem zaistnieć również inne okoliczności mające szczególny charakter.

Prezes Rady Ministrów wskazał następnie, że z wniosku [...] - letniej I. M. wynika, iż na jej wyłącznym utrzymaniu pozostaje 14 letni syn wymagający leczenia i rehabilitacji, zaś emerytura w kwocie 656 zł umożliwia jedynie pokrycie opłat związanych z mieszkaniem. Dodatkowy dochód wnioskodawczyni stanowi dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka i dodatek mieszkaniowy oraz zasiłek rodzinny w łącznej kwocie 448 zł. Z przyczyn od niej niezależnych, tj. choroby i śmierci męża, śmierci ojca, a nadto ciąży w późnym wieku i samotnego macierzyństwa, zmuszona była ona do korzystania z pomocy społecznej w formie zasiłków celowych w kwotach 100-200 zł. Wnioskodawczyni, z wykształcenia magister inżynier budownictwa lądowego, od 1995 r. uzyskała prawo do wcześniejszej emerytury, przyznane z uwagi na zły stan zdrowia jej dziecka. Niska wysokość tego świadczenia uniemożliwiała jej jednak powrót na rynek pracy. Kierując szereg zarzutów pod adresem pracowników miejskiego ośrodka pomocy społecznej wnioskodawczyni podniosła m.in., że nigdy nie przedstawiono jej propozycji pracy, którą mogłaby podjąć. Wskazując szpital jako winnego złego stanu zdrowia jej syna ([...]) podniosła, że ratując jego zdrowie zrezygnowała z kariery zawodowej. Z uwagi na te okoliczności wniosła o pomoc oraz zadośćuczynienie za poniesione straty finansowe, moralne i zdrowotne poprzez przyznanie emerytury. Wnioskodawczyni zaakcentowała fakt, że pochodzi z biednej wiejskiej rodziny, a mimo to ukończyła Politechnikę [...] oraz otrzymała pracę w Ministerstwie [...]. Nadto wyjaśniła, iż ojciec dziecka nie łoży na jego utrzymanie, a z uwagi na brak informacji o jego miejscu pobytu nie występowała na drogę sądową w sprawie zasądzenia alimentów.