Czy uzależnienie prawa do renty rodzinnej od terminu śmierci ubezpieczonego jest zgodne z Konstytucją RP

W listopadzie 2003 r. Eugenia M. złożyła w oddziale ZUS w O. wniosek o przyznanie renty rodzinnej po zmarłym mężu Czesławie M. - dla niej oraz dwóch córek. Czesław M. w chwili śmierci miał 48 lat i zaliczony staż pracy ogólny 21 lat 10 miesięcy i 23 dni, przy czym śmierć nastąpiła w okresie 18 miesięcy od ostatniego okresu ubezpieczenia. Niestety, w chwili śmierci nie mogła mu przysługiwać emerytura, gdyż nie miał wymaganego wieku. Nie był też uprawniony do renty z tytułu niezdolności do pracy. W efekcie ZUS odmówił Eugenii M. i jej córkom prawa do renty rodzinnej.

Wdowa odwołała się od tej decyzji do sądu. Rozpatrujący sprawę w I instancji Sąd Okręgowy w O. oddalił odwołanie. Wyrok ten podtrzymał także w II instancji Sąd Apelacyjny w B. Obydwa sądy stwierdziły, że Eugenia M. nie może otrzymać renty rodzinnej, gdyż przepisy nakazują przyznanie tego świadczenia wyłącznie członkom rodziny ubezpieczonego, który zmarł mając prawo do któregoś ze świadczeń emerytalnych lub rentowych. Wskazuje na to wyraźnie art. 65 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2004 r. nr 39, poz. 353 ze zm.). Ponieważ zmarły Czesław M. nie mógł mieć prawa do emerytury, nawet wcześniejszej, pozostało ustalenie ewentualnego prawa do renty. Tu również nie udało się wykazać, że zmarły posiadał takie prawo. Artykuł 57 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS stanowi bowiem, że renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki: